سیده سوسن فخرایی - استادیارگروه الهیات و معارف دانشگاه پیام نور، ایران
مهدی یاراحمدی - دکتری تاریخ اسلام و مدرس گروه الهیات و معارف دانشگاه پیام نور، ایرا ن

بررسی ترمودینامیک پایداری حکومت سلجوقی به سان یک سیستم اجتماعی مهندسی شده ، نشان می دهد ، که این دولت به دلیل تجزیه به کنفدراسیونی از دولت های نیمه مستقل کوچک و بزرگ توانستند برای مدتی مدیدی از کل حیات ۱۵۴ ساله خود را بر قسمت وسیعی از ایران و آسیای غربی حکومت کنند . این تحلیل تطبیقی تاثیر دیوان سالاری معظم و بزرگ این دولت را که بر این سرزمین بزرگ نظارت داشته است ، در جایگاه بعدی قرار می دهد . از سوی دیگر همین عامل از مواردی دانسته می شود ، که باعث تمرکز قدرت تشیع در قالب حرکت سیاسی - اجتماعی اسماعیلیان گردید . کسانی که با ضربات سهمگین به کانون های مهم قدرت و درهم ریختن گرانیگاه قدرت سلجوقی موجبات اضمحلال این دولت به وسیله خوارزمشاهیان و غوریان را پدید آوردند .

پایداری ، بی نظمی ، تغییرات انتروپی ، پسی ، سلجوقی .