محمد پرورش - دانشجوی دکترای مهندسی محیط زیست، پردیس بین المللی کیش، دانشگاه تهران، کیش، ایران
ناصر مهردادی - استاد، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
عبدالرضا کریمی - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه صنعتی قم، قم، ایران
محمد طلائی - کارشناس بهره وری و سیستم های مدیریتی، شرکت آب و فاضلاب استان تهران، تهران، ایران

امروزه حکمرانی آب یکی از مهم ترین مسائل چالش برانگیز در جهان محسوب می شود که حکومت های شهری را تحت تاثیر قرار می دهد. این امر منجر به ظهور مجموعه ای از مدل های حکمرانی آب شده که گستره ای از سازمان های دولتی، دولتی-خصوصی و خصوصی را در بر می گیرد. در این پژوهش سعی شد، با استفاده از یک مدل توصیفی، مدل نقش آفرینی شرکت های آب و فاضلاب در مدیریت یکپارچه شهری سناریوبندی شده و سپس نوع بهینه حکمرانی آب در ایران معرفی شود. در این راستا، کلیه پارامترها و متغیرهای موثر در مدیریت به هم پیوسته منابع آب ایران و نیز مجموعه قوانین و مقررات بالادستی و حدود اختیارات سازمان های درگیر ارزیابی و بررسی شد. سپس با به کارگیری ابزاری تحت عنوان نگاشت نهادی، ۴ سناریوی محتمل برای تقسیم وظایف بین دولت، شهرداری و بخش خصوصی در حکمرانی آب شامل ۱) حکمرانی متمرکز مبتنی بر نقش آفرینی دولت مرکزی، ۲) حکمرانی نیمه متمرکز با محوریت دولت مرکزی، ۳) حکمرانی نیمه متمرکز با محوریت دولت محلی (شهرداری ها) و ۴) حکمرانی غیرمتمرکز مبتنی بر نقش آفرینی دولت محلی (شهرداری ها) ارائه شد. با مقایسه سناریوهای پیشنهادی بر اساس ملاحظات، مزایا و معایب هر یک از سناریوها، سناریوی ۲ به عنوان بهترین سناریو از حیث مطلوبیت به کارگیری با توجه به شرایط و اقتضائات کشور معرفی شد.

نقش آفرینی, نگاشت نهادی, مدیریت یکپارچه شهری, حکمرانی آب