زهرا جمشیدی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری
عباس محمدیان - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده شکوه و گیرایی داستان­های شاهنامه فردوسی موجب شده تا همواره مورد توجه شاعران محلی باشد. شاعران کردزبان نیز از این قاعده جدا نیستند و بارها به ترجمه یا بازآفرینی داستان­های شاهنامه پرداخته­اند. یکی از نمونه های این تاثیرپذیری، منظومه سیاوش­نامه اثر ارزش­مند الماس­خان کندوله­ای به زبان کردی گورانی است که به پی­روی از داستان سیاوش سروده شده است. شاعر کرد کوشیده است تا از ترجمه و تقلید محض دوری کند و به فکر خلاقیت ادبی هم باشد. جهت نیل به این هدف، داستان سیاوش را با تفصیل و ذکر جزئیاتی بیش تر بیان کرده است تا منظومه­ای دیگر بیافریند؛ به همین­دلیل نسبت به داستان سیاوش در شاهنامه، روابط علت و معلولی دقیق­تر و طرح و پیرنگی مستحکم­تر در آن دیده می­شود؛ از این­رو می تواند هم چون کلیدی در حل برخی از ابهامات داستان سیاوش در شاهنامه بسیار راه­گشا باشد و به پاره ای از پرسش­هایی که تاکنون درباره این داستان بی جواب مانده­اند، پاسخی درخور دهد. نگارندگان این مقاله کوشیده­اند تا ضمن معرفی الماس­خان کندوله ای، احوال و آثار او، با روش تطبیقی تحلیلی، نقاط اختلاف سیاوش­نامه کردی و داستان سیاوش در شاهنامه را از نظر روایت، محتوا و رخ­دادهای داستان واکاوی کنند و برای برخی از کنش­ها و وقایع داستانی، تحلیل های اسطوره شناختی شایسته­ای ارائه دهند.

شاهنامه فردوسی, سیاوش نامه, روایت کردی, الماس خان کندوله ای