احسان برزگر - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه آزاد اسلامی، واحد رودهن. ایران
محمود طاووسی - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه آزاد اسلامی، واحد رودهن. ایران
مهدی ماحوزی - دانش یار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، ایران

دیوان حافظ چنان با باورهای ملی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزه ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق العاده حافظ را در بیان واقعیت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می یابد و آن­ها را به گونه­ای هنرمندانه در شعر خویش جای می­دهد و روح اصیل ایرانی را در آن بارور می­سازد. حافظ به تاریخ و فرهنگ گذشتگان نگاهی عمیق و با متن­های کهن ادب فارسی آشنایی دقیق داشته است و متاثر از آموزه­های ادبی و هنری آن­ها از هر حیث قرار گرفته که شاهنامه فردوسی یکی از آن آثار است. حافظ در قالب الفاظ حماسی و صحنه­سازی آن در میدان­های رزم و بزم، آمیزش غنا و حماسه را چنان به زیبایی در جای جای دیوانش به تصویر کشیده که گویی خود یکی از آن شخصیت­های حماسی بوده و در میدان نبرد عشق و جنگ حضور داشته و زورآزمایی کرده است. حافظ توانسته با کاربرد واژگان و ترکیبات حماسی چون اسم، صفت، فعل و ترکیبات آن­ها فرهنگ گذشته خویش را با روحیه مبارزه طلبی خود به نوعی متفاوت با دیگران آشکار کند. او به یاری زیورهای هنری چون اغراق، ایهام، تشبیه، تشخیص، تلمیح، تناسب، کنایه حماسی و ... بسیاری از واژگان غنایی را با واژگان حماسی در هم می آمیزد و نوعی غزل – حماسه بوجود می­آورد. این پژوهش در پی آشکار کردن این جلوه های شعر حافظ است. 

حافظ, حماسه, واژه, زیورهای هنری