شاپور حسن زاده - Department of Basic Veterinary Sciences, Histology & Embryology Section, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.
غلامرضا نجفی - Department of Basic Veterinary Sciences, Anatomy Section, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
حمیدرضا پیردهقان - ۳Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
فرزانه بنیادی - Department of Basic Veterinary Sciences, Histology & Embryology Section, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.

زمینه و هدف: سفتریاکسون آنتی بیوتیکی از نسل سوم خانواده سفالوسپورین ها بوده و اثر وسیع الطیفی بر باکتری ها دارد. اخیرا نیز اثرات سوء آن بر سیستم تولیدمثلی مطرح شده است. این مطالعه با هدف اصلی بررسی اثرات نامطلوب سفتریاکسون بر بافت بیضه در موش سوری بالغ انجام شد. روش بررسی: ۴۰ قطعه موش سوری نر بالغ به طور تصادفی در پنج گروه دسته بندی شدند: گروه کنترل که سرم فیزیولوژی دریافت کردند؛ گروه های آزمایشی اول و دوم داروی سفتریاکسون را به ترتیب با دوزهای ۲۰ و ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن به مدت ۷ روز و گروه های سوم و چهارم این دارو را در دوزهای ۲۰ و ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن به مدت ۴۵ روز دریافت کردند. پس از تهیه مقاطع بافتی، رنگ آمیزی های معمولی و اختصاصی اعمال شد و مطالعات بافت شناسی، هیستومورفومتری و هیستوشیمی انجام گرفت. داده ها با آنالیز واریانس یک طرفه و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنی داری، ۰۵/۰>p در نظر گرفته شد. یافته ها: بررسی های بافتی در گروه های آزمایشی، تغییرات را به صورت تحلیل بعضی از لوله های اسپرم ساز، کاهش سلول های سری اسپرماتوژنز و سرتولی، همچنین به هم ریختگی و عدم انسجام نشان داد. مطالعات مورفومتریک، کاهش معنی داری (۰۵/۰>p) در میانگین قطر لوله های سمنی فر، کپسول بیضه، ضخامت اپی تلیوم لوله های سمنی فر، پراکندگی سلول های لیدیک و لمفوسیت ها و افزایش غیرمعنی داری (۰۵/۰p>) در ضخامت بافت بینابینی نسبت به گروه کنترل نشان داد. در گروه های آزمایشی واکنش های سودان بلاک و آلکالین فسفاتاز، شدید؛ در حالی که واکنش پاس (PAS)، ضعیف بود. نتیجه گیری: سفتریاکسون سبب اختلال در ساختار بافت بیضه می شود که این اختلال شامل از بین رفتن توازن جمعیت سلول های سری اسپرماتوژنز، کاهش روند اسپرماتوژنز و اسپرمیوژنز می باشد.

Ceftriaxone, Testis, Spermatogenesis, Histology, Histochemistry., سفتریاکسون, بیضه, اسپرماتوژنز, بافت شناسی, هیستوشیمی