کرامت اله زیاری - استاد جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
صالح اسدی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
طاها ربانی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
محمد مولائی قلیچی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

‎ ساختار فضایی شهرها به روابط مختلف و متقابل تمامی نیروها و عوامل موجود در شهر بستگی دارد. این عوامل می‎تواند دربرگیرنده نیروی بازار، فعالیت‎ها، زیرساخت‎های شهری و خدمات گوناگون باشد که همواره ارتباطی پیچیده و متقابل داشته و گاهی اوقات این پیچیدگی، حتی مانع رسیدن به الگوی مناسب توسعه و ساخت شهر در مقیاس کلان و برنامه‎ریزی و تنظیم سیاست‎های شهری در مقیاس خرد می‎شود. درنتیجه، لزوم نگرش جدی به برنامه‎ریزی ساختار فضایی شهر اهمیت می‎یابد و برنامه‎ریزی آن بایستی با توجه به ساختار حاکم بر شهرها انجام شود. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل ساختار فضایی شهر جدید پردیس و عوامل موثر بر آن از طریق شاخص‎های مختلف (جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی درمانی، زیربنایی، حمل‎ونقل و ارتباطات و کالبدی) است. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. ابتدا بررسی‎های کلی کالبدی، ازجمله سیمای شهر و کاربری‎ها انجام گرفت و ساخت و کالبد شهر جدید پردیس معرفی شد. سپس به ارائه نقاط قوت، ضعف، فرصت‎ها و تهدیدهای مرتبط با ساختار فضایی شهر پرداخته و جدول مدل راهبردی تلفیقی تهیه شد. پس از آن با تحلیل سلسله‎مراتبی، به وزن‎دهی هر یک از معیارهای نقاط قوت، ضعف، فرصت‎ها و تهدید‎ها پرداخته و اوزان هر یک از زیر معیار‎های این معیارها محاسبه شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‎دهد که شهر جدید پردیس با وجود برخورداری از فرصت‎های مناسب برای رشد و توسعه فضایی متوازن، از عدم تعادل در ساختار فضایی رنج می‎برد و به ساماندهی فضایی مکانی نیازمند است. سرانجام در راستای حل مشکلات ساختار فضایی شهر پردیس، راهبردها و سیاست‎های مناسب برای ارتقای کیفیت محیط زندگی شهر ارائه شده است.

ساختار فضایی, راهبرد, برنامه‎ریزی راهبردی, شهر جدید پردیس