سمیه خیری - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عالمه باباجانی - گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ایران

پیشینه و هدف: این تحقیق به منظور شناخت پاسخ های آناتومیک گیاه بادرنجبویه به نانوسلنیوم (nSe) انجام شد.روش بررسی: این تحقیق nSe در غلظت های ۱۰ و ۵۰ میلی گرم در لیتر انجام شد.نتایج: نتایج این تحقیق دلالت بر آن داشت که نانوسلنیوم در غلظت ۱۰ اثرات مثبت و مفیدی داشت اما غلظت ۵۰ موجب القا سمیت شد. ارزیابی میکروسکوپی مقاطع ساقه نشان داد که قطر استوانه مرکزی نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین افزایش مربوط به دانه رست های در معرض دوزهای ۵۰ و ۱۰ میلی گرم در لیتر سلنیوم بود. ضخامت و قطر ساقه در نمونه های تیمار شده با nSe در غلظت ۵۰ میلی گرم در لیتر و بالک ۱۰ میلی گرم در لیتر نسبت به شاهد افزایش یافت. قطر آوند چوبی در پاسخ به مکمل ها کاهش یافت و کمترین میزان متعلق به گروه nSe۵۰ بود. بررسی سطح مقطع برگ نشان داد که nSe۱۰ باعث افزایش ضخامت قطر آوند چوبی، پرده و پارانشیم اسفنجی نسبت به شاهد شد. مقایسه سطح مقطع دمبرگ نشان داد که ضخامت اپیدرم و قطر آوند چوبی مرکزی و جانبی تغییر کرده است. در حالی که ۵۰ میلی گرم در لیتر nSe این صفات را کاهش داد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که کاربرد سلنیوم وابسته به غلظت، علاوه بر القای تغییرات فیزیولوژیکی و مولکولی، موجب تغییرات آناتومیکی و تمایز بافتی می شود. تحقیقات بیشتری در آینده برای تعیین مکانیسم این پاسخ ها مورد نیاز است.

نانومواد, سلنیوم, بادرنجبویه, آناتومی, بافت