سکینه عسلی طالکوئی - دانشجوی دکتری گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
معصومه اسمعیلی - استاد گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
احمد برجعلی - استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
محمد عسگری - دانشیار گروه سنجش و اندازه کیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل ویژگیهای محتوایی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی بر آموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری است. برای انجام دادن پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده کرده و گردآوری داده ها را با استفاده از اسناد مکتوب انجام داده ایم. جامعه تحقیق، قرآن کریم و تفسیر نور را شامل می شود. واحدهای تحلیل در این پژوهش، آیه های مرتبط با تعاملات والد- فرزندی هستند که ابتدا به شیوه هدفمند از قرآن و سپس از تفسیر نور انتخاب شده اند و برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل مضمون استفاده شده است. پس از انجام دادن کدگذاری ها با محور عاملیت انسان سهم گذار، دو مضون فراگیر مسئولیتهای والدین و مسئولیتهای فرزندان به دست آمد و بر همین اساس، شش مضمون سازمان دهنده، هجده مضمون پایه و ۶۴ مصداق برای مسئولیتهای والدین استخراج شد. یافته ها نشان می دهد مضامین سازمان دهنده مسئولیتهای والدین درقبال فرزندان، شامل تکریم فرزند، تربیت دینی فرزند، توانمندسازی فردی فرزند، توانمندسازی اجتماعی فرزند، اعتقاد به تولید و توسعه نسل، و مراقبت از فرزند است؛ علاوه بر آن، دو مضمون سازمان دهنده، شش مضمون پایه و شانزده مصداق برای مسئولیتهای فرزندان استخراج شد. یافته ها نشان می دهد مضامین سازمان دهنده مسئولیتهای فرزندان درقبال والدین، شامل احسان و اطاعت هستند. واژه «احسان» به دلیل وسعت معنایی چشمگیر آن، مضامینی همچون انفاق به والدین، دعاکردن برای والدین، قدرشناسی از والدین، تواضع دربرابر والدین، احترام گزاردن به والدین و گفتار کریمانه با والدین را دربر می گیرد. درنهایت، این مضامین به صورت شبکه تارنما ترسیم و روابط آن ها درقالب الگو نشان داده شده است. اعتباریابی درونی الگو نیز با استفاده از روش دلفی انجام شده است و نشان می دهد الگو از روایی محتوایی زیادی برخوردار است.

الگوی تعاملات والد- فرزندی, آموزه های قرآنی, رویکرد سهم گذاری