هادی پورشافعی - دکتری تخصصی علوم تربیتی مدیریت آموزشی عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند
کلثوم جعفری - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی

ایدآلیسم یکی از کهن ترین مکاتب فلسفی تربیتی است که ریشه در افکار افلاطون داشته و در کشور یونان باستان رشد یافته وسپستوسط دانشمندانی چون شیلینگ، هگل و فروبل گسترش پیدا نموده است. در این مکتب حقیقت امری روحی است و ماهیت انسان را روح او تشکیل می دهد و آنچه بیرون از فرد قرار دارد سایه ای از این حقیقت است و بر همین اساس ارزشها را هم مطلق و پایدار و کلی می دانند که در نهایت به حقیقت. در مقابل فلسفه تربیتی پراگماتیسم فلسفه ای جدید است که بیشتر توسط جان دیویی تحت تاثیر افکار هربرت شکل گرفته است. در پراگماتیسم، اصل اساسی ، تجربه است و طرفداران این فلسفه معتقدند که واقعیت آنست که به تجربه درآید و ارزش یک امر تجربی است و بر اثر پاسخهایی بروز می کند که افراد انسانی به شرایط محیطی مختلف می دهند لذا عملگرایان ارزش را یک امر نسبی و متغیر می دانند نه مکلف و ثابت. هر کدام از بنیانگزاران مکاتب ایدآلیسمو پراگماتیسم با توجه به باورهای اساسی و زیربنایی خود دیدگاه ها و نظرات متفاوتی در مورد تربیت و مولفه های آن دارند .برای شناخت بهتر تفاوتها وتشابهات این دومکتب تربیتی وتصمیم گیری بهتر در کاربرد این نظریات در فرایند تعلیم وتربیت نیاز است کهاین مکاتب تربیتی در قالب مطالعات تطبیقی مورد بررسی قرار گیرند. به همین منظور مقاله حاضر دومکتب فلسفی تربیتی ایدآلیسم افلاطونی وجان دیویی ازلحاض معرفت شناسی،ارزش شناسی، اهداف آموزشوپرورش ، برنامه ومواد درسی ،روش تدریس و ویژگی ای معلم تطبیق داده شده است.