احسان گرایی - استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
پیمان ادیبی - استاد، گوارش، مرکز تحقیقات جامعنگر عملکردی گوارش، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
فیروزه زارع فراشبندی - دانشیار، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، مرکز تحقیقات فنآوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

مقدمه: سندرم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS)، یکی از شایع ترین بیماری های گوارش است که منجر به اختلال در عملکرد روده ها می شود. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن سال انتشار مآخذ مهمترین آثار تاریخی این بیماری با استفاده از روش طیف سنجی انجام گردید.روش بررسی: روش این مطالعه، طیف سنجی سال انتشار مآخذ بود. داده ها از پایگاه Web of Science و با جستجوی عبارت IBS در فیلد موضوع جمع آوری شد. ۱۳۸۴۱ مدرک و ۳۲۰۲۱۸ استناد بازیابی گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: مآخذ موجود در مدارک حوزه IBS در چهار دوره زمانی سال های ۱۹۵۰ - ۱۹۰۰ ، ۱۹۷۵ - ۱۹۵۱ ، ۲۰۰۰ - ۱۹۷۶ و ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ توزیع گردید. اولین گروه مقالات پراستناد بر معرفی IBS ، روش های تشخیص و علل احتمالی آن و گروه دوم بر جنبه های پاتوفیزیولوژیک و فیزیولوژیک این بیماری تمرکز داشت. گروه بعدی به جنبه های دیگر IBS شامل اپیدمیولوژی، دارو، هزینه های مالی و عوامل فیزیولوژیک و بالینی پرداخته بود. تعداد استنادات زیاد گروه چهارم، به دلیل انتشار مقالات مروری متعدد در مورد این بیماری و ماهیت استنادگیری این نوع مقالات می باشد.نتیجه گیری: مقالات نسبت به سایر منابع علمی، بیشترین تاثیرگذاری را در شکل گیری خاستگاه تاریخی مباحث حوزه IBS دارند و منابع پراستناد این حوزه، تابعی از سیر تاریخی آن بیماری بوده اند.

سندرم روده تحریک پذیر، طیف سنجی، علم سنجی، کتاب سنجی، تحلیل استنادی