ایرج توسلیان - استادیار دانشگاه بجنورد
عاطفه کهنوجی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدر س
علی حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدر س

بیوهیدروژن (Biohydrogen) محصولی گفته می شود که طی تخمیر میکروبی مواد آلی به دست می آید. هیدروژن نسبت به سوختهایفسیلی پاک تر، فاقد کربن و حامل انرژی بیشتری است که آلودگی کربنی ایجاد نکرده و منبع سوختی مناسبی است. تقریبا ۵۰ % ضایعاتغذایی جهان از محصولات باغی تشکیل شده که در صورت سوزاندن یا تجمع در مکانهای دفن زباله سبب تولید بوی بد، انتشار گازهایسمی، آلودگی منابع آب و خاک می شوند. بیوهیدروژن می تواند از تخمیر ضایعات محصولات باغی در غیاب نور و اکسیژن حاصل شود.بنابراین تولید بیوهیدروژن علاوه بر تولید انرژ ی پاک به حفظ و پایداری محیط زیست نیز کمک می کند. به دلیل داشتن رطوبت، کربوهیدراتو ترکیبات قابل هیدرولیز بالا، وجود عناصر ریزمغذی، هزینه کم، قابلیت دسترسی و هضم زیستی بالا، ضایعات محصولات باغی از ایدهآل ترین مواد برای تولید بیوهیدروژن هستند. پیش تیمارهایی مانند خرد کردن، تیمارهای اسیدی، قلیایی و دمایی به افزایش تخمیر آنزیمیریزارگانیسم ها و هیدرولیز ضایعات کمک می کند. تولید اسیدهای آلی مانند لاکتیک اسید، پروپیونیک اسید و بوتیریک اسید طی فرآیندتخمیر برای تولید بیوهیدروژن نگران کننده است که حل این مشکل علاوه بر تیمار قلیایی نیازمند هضم کمکی با سایر مواد به منظور تنظیم غلظت اسیدهای آلی است. در این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر میزان تولید بیوهیدروژن مانند: دما، روش پیش تیمار، pH، زمان تخمیر، غلظت باکتری های تزریق شده، توالی پرکولاسیون، ترکیب ضایعات و سایر عوامل موثر پرداخته می شود.

بیوهیدروژن، پیش تیمار، تخمیر زیستی، ضایعات میوه و سبزیحات