مهشید زمانخانی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
سهراب معینی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
پیمان مهستی شتربانی - گروه کنترل کیفی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
حسین میرسعیدقاضی - گروه علوم و صنایع غذایی، گروه فنی کشاورزی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.
افشین جعفرپور - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، تهران، ایران.

هدف از این مطالعه بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره گل گاوزبان (Echium amoenum L) و ختمی سیاه (Althaea rosea var. Nigra) بود. عصاره ها از طریق روش خیساندن و فراصوت با استفاده از آب یا متانول به دست آمد. سپس محتوای فنل و فلاونوئید، فعالیت مهار رادیکال های آزاد و ضدباکتریایی عصاره ها مورد بررسی قرار گرفت و آنالیز ترکیبات فنولی توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که یشترین میزان ترکیبات فنلی و آنتوسانین و فعالیت آنتی اکسیدانی در روش FRAP در نمونه ای که به روش فراصوت و حلال آب استخراج شده است، مشاهده گردید و عصاره های استخراج شده با روش خیساندن و حلال متانول بیشترین میزان ترکیبات فلانوئیدی را دارا بودند. در بررسی فعالیت به دام اندازی رادیکال با دی فنیل پیکریل هیدرازیل، در هر دو عصاره به دست آمده به روش فراصوت غلظت کمتری IC۵۰ تعیین گردید. نتایج حاصل از اثر مهارکنندگی عصاره ها بر فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز نشان داد که با افزایش غلظت عصاره اثر مهارکنندگی آن نیز افزایش یافت. مواد موثره شناسایی شده با دستگاه HPLC نشان داد که اسید سیرینجیک و اسید گالیک ماده موثره اصلی در عصاره ختمی سیاه و گل گاوزبان به ترتیب بودند. نتایج به دست آمده از این تحقیق حاکی از آن بود که فعالیت ضدباکتریایی عصاره ختمی به طور معنی داری بیشتر از عصاره گل گاو زبان بوده است. این مطالعه پیشنهاد می کند که عصاره های گل گاو زبان و ختمی سیاه را می توان به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در فرمول های غذایی گنجانید تا ویژگی های ارتقادهنده سلامت آنها را بهبود بخشد.

عصاره های طبیعی, روش خیساندن, استخراج به کمک فراصوت, پلی فنل