حمید حاجیان پور - گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
بهمن شهریاری - گروه تاریخ،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران

شاه عباس اول و جانشینانش به منظور اعمال حاکمیت کامل بر قلمرو آبی و بهره مندی از منافع دریایی نیازمند کشتی جنگی بودند. از ابتدای حکومت صفوی، اروپاییان به کمک کشتی های جنگی سلطه ایران را بر قلمرو آبی با چالش جدی مواجه کردند.در نتیجه در مناسبات دو طرف چالش مهمی چهره بست. به این مفهوم که جهت جبران ضعف نیروی دریایی،دولت صفوی به سیاست درهای باز امید زیادی داشت.در این پژوهش این پرسش مطرح است که از زمان عباس اول طی سیاست درهای باز روابط خارجی، برای رفع کاستی ها در عرصه نیروی دریایی چه تلاش هایی انجام شد و چه نتایجی به همراه داشت؟برای تبین این مباحث از رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاه عباس وجانشینانش از سیاست درهای باز با اروپاییان برای تجهیز نیروی دریایی سودی نبردند. آنان حاضر به اعطای امتیازات سیاسی،مذهبی و اقتصادی به انگلیس،هلند و فرانسه وحتی آلمان بودند اما باز در رسیدن به هدف ناکام ماندند و قدرت دولت صفوی از منطقه ای به بین اللملی ارتقا نیافت.پیرامون اخراج پرتقالیها از خلیج فارس در زمان شاه عباس اغراق گویی شده است. در واقع اقدام شاه عباس اول به مثابه تسکین موقتی برای این دولت بود.

کشتی جنگی, نیروی دریای, خلیج فارس, دریای خزر, شاهان صفوی, کمپانی هند شرقی