فاطمه محمدی آذر - دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی
امید سفالیان - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
علی اصغری - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
اصغر عبادی - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
رحمت اله کریمی زاده - استادیار مرکز تحقیقات گچساران

بهمنظور ارزیابی لاینهای گندم دوروم از نظر تحمل به تنش یخ زدگی، ۴۵ لاین امیدبخش گندم دوروم مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش در دانشکده اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی ۹۷-۹۸ به اجرا درآمد. در این آزمایش لاینهای گندم در مرحله گیاهچه مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تشخیص و ارزیابی تنوع بین ژنوتیپهای گیاه گندم دوروم از آغازگر مولکولی RAPD استفاده شد که ۹۳ نوار چند شکل و ۲۴ نوار مونومورف ایجاد کرد. بیشترین تعداد باند تولیدی مربوط به آغازگر شماره ی ۱ با ۱۴ باند و کمترین تعداد مربوط به آغازگرهای شمارهی ۲۷ و ۲۹ به میزان ۴ باند بود. شاخصهای PIC، MI، شاخص نی و شاخص شانون مورد بررسی قرار گرفتند. در تجزیه ی خوشه ای لاین های مورد مطالعه به ۵ گروه متمایز تقسیم شدند. ارتباط بین صفات اندازهگیریشده و نشانگرهای مولکولی با تجزیه رگرسیون به روش گام به گام انجام شد. در کل سطوح تنش بیشترینضریب تبیین تصحیح شده مربوط به صفت کلروفیل FV/FM بود. در جموع از بنی ۱۵ آغازگر RAPD مورد مطالعه در سطح شاهد نشانگر M۲۵R۲ با ۶ مکان ژنی، در تنش -۸ درجه سانتیگراد نشانگر M۱۱R۲ با ۴ مکان ژنی، در تنش - ۱۰ درجه سانتیگراد نشانگر M۲۷R۱ با ۴ مکان ژنی و در تنش -۱۲ درجه سانتیگراد نشانگرهای M۱R۲ و M۵R۲ با ۷ مکان ژنی بیشترین تعداد مکان ژنی مرتبط با صفات مورد مطالعه را دارا بودند.

گندم دوروم، نشانگر RAPD، تنش سرما