فرشاد ربیعی - گروه ساخت و تولید، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه پلی تکنیک تهران
عبدالرضا رحیمی - گروه ساخت و تولید، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه پلی تکنیک تهران
محمد جعفر حداد - گروه ساخت و تولید، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
مرتضی اشرفی جو - گروه ساخت و تولید، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه پلی تکنیک تهران

فرآیند سنگزنی به دلیل حرارت بالای تولیدی در منطقه تماس سنگ و قطعه کار، نیازمند سیستم روانکاری و خنک کاری مناسب جهت کاهش تولید حرارت و افزایش دفع حرارت می باشد. از طرفی سیال های برشی علی رغم مزایای فراوان، مسائل زیست محیطی و اقتصادی فراوانی را ایجاد می کنند. عدم استفاده از سیال برشی در سنگزنی خشک نیز منجر به آسیبهای حرارتی در قطعه کار و نیز کاهش راندمان فرآیند می گردد. یکی از راه حال های مناسب استفاده از تکنیک روانکاری کمینه می باشد. در این روش با کاهش مقدار خنک کار- روانکار و کاهش حرارت تولید شده در فرآیند سنگزنی و در نتیجه افزایش راندمان فرآیند، مضرات استفاده از سیال برشی حذف و یا محدود می گردد. در تحقیق حاضر به منظور بررسی عمیق اثر روانکاری کمینه بر فرآیند سنگزنی، ماشین کاری دو نوع فولاد شامل فولاد نرم CK۴۵ و فولاد سخت کاری شده ۱۰۰Cr۶ مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشات در شرایط سنگزنی خشک، با استفاده از پاشش پیوسته سیال برشی و روانکاری کمینه انجام شده اند. عملکرد فرآیند شامل زبری سطح، نیروی مماسی، ضریب اصطکاک و مورفولوژی سطح در شرایط مختلف خنک کار- روانکار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که با استفاده از تکنیک روانکاری کمینه در سنگزنی فولاد سخت کاری شده علاوه بر کاهش نیروی مماسی و ضریب اصطکاک، زبری سطح نیز به صورت چشمگیری کاهش می یابد و مورفولوژی سطح بهتر می شود. از سوی دیگر و در سنگزنی فولاد نرم، تکنیک روانکاری کمینه باعث کاهش نیروهای مماسی و ضریب اصطکاک می گردد ولی از نظر کیفیت سطح، عملکرد مناسبی ندارد.

سنگزنی، روانکاری کمینه، نیروی سنگزنی، کیفیت سطح