علی پایدارفرد - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مفید قم، قم، ایران
جواد نادری عوج بغزی - طلبه دروس خارج حوزه علمیه قم، دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه تهران، پردیس بین المللی ارس، ارس، ایران (نویسنده مسئول)
احمدرضا امتحانی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مفید قم، قم، ایران

کلاهبرداری رایانه ای و سنتی از جرایم مبتلی به در جامعه است. علیرغم شباهت در اسم، این دو دارای وجوه تفاوت و شباهت هایی هستند. البته این جرم رایانه ای، تشابه و تفاوت های دیگری نیز با همان جرم به شکل سنتی دارد (مثل ادله اثبات و صلاحیت محاکم)؛ اما در این مقاله، همان طور که از عنوان آن پیدا است؛ تنها به تبیین شباهت و تفاوت های آن جرایم، از حیث رکن مادی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش آن است که مهم ترین نتایجی که از مقایسه این دو بزه و بررسی چالش های میان آن ها به دست می آید، چیست؟ در جرم کلاهبرداری رایانه ای برخلاف کلاهبرداری سنتی، اغفال و فریب بزه دیده شرط تحقق جرم نیست. همچنین، از حیث نتیجه، انتفاع مرتکب و ضرر به دیگری وجوه تشابه این دو بزه است اما بردن مال در کلاهبرداری رایانه ای (برخلاف سنتی) جزو نتیجه حاصله در رکن مادی آن نبوده بلکه بخشی از رفتار حصری در قسمت دوم رفتار فیزیکی این جرم و موضوع آن بزه است. روش تحقیق این پژوهش، کتابخانه ای است و از منابع مرتبط با این موضوع، استفاده شده است.

رکن مادی, کلاهبرداری رایانه ای, کلاهبرداری سنتی