شهلا قادربستی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش مامایی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
خدیجه سید کابلی - کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
فریبا فرهادی فر - استاد گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
روناک شاهویی - دانشیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت بالینی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

مقدمه: اپی­ زیاتومی، شایع ترین عمل جراحی در مامایی است که مانند هر زخم دیگری می­ تواند دچار عفونت یا تاخیر در ترمیم شود. روغن زیتون و عسل، خاصیت ضدمیکروبی و ترمیم زخم دارند، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین مقایسه­ تاثیر عسل و روغن زیتون بر میزان بهبودی اپی­ زیاتومی در زنان زایمان کرده انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور در سال ۱۳۹۸ بر روی ۱۶۵ نفر از زنان زایمان کرده بیمارستان بعثت سنندج انجام شد. نمونه ­ها با تخصیص تصادفی در سه گروه کرم روغن زیتون، کرم عسل و کرم دارونما قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ­ها از پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، مامایی و فرم عوارض ناشی از کرم­ ها و مقیاس بهبود زخم ریدا استفاده شد. مداخله به صورت استفاده از کرم عسل، کرم روغن زیتون و کرم دارونما هر ۱۲ ساعت یک ­بار تا ۱۰ روز در محل اپی ­زیاتومی بود. ارزیابی از نظر شاخص ریدا در ۱۲ ساعت اول بعد از زایمان، قبل از شروع مداخله و روز ۵ و ۱۰ بعد زایمان انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۱) و آزمون های آنالیز واریانس، کواریانس تک متغیره، کای اسکوئر و تعقیبی توکی انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی­ دار در نظر گرفته شد.یافته ­ها: مشخصات دموگرافیک و مامایی در سه گروه همسان بودند (۰۵/۰p) و کاهش میانگین شاخص ریدا در گروه عسل نسبت به روغن زیتون بیش تر بود (۰۰۸/۰=p).نتیجه ­گیری: استفاده از کرم عسل جهت ترمیم اپی­زیاتومی، باعث کاهش عفونت و تسریع ترمیم زخم می­ شود.

اپی ­زیاتومی, ترمیم زخم, روغن زیتون, عسل