احمد امیری - استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
احد داوری چلقائی - .دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم

یکی از محورهای اساسی تربیت، نحوه برخورد فرد نسبت به افراد دیگر است که در گفتمان عمومی از آن به »ادب« تعبیر می شود. جامعیت قرآن کریم باعث شده است که نکات قابل توجهی در باره تربیت و رعایت ادب برای هدایت جامعه مطرح کند و از این جهت الگوهای متعددی را برای جامعه معرفی کرده است. آنچه در قرآن مشاهده می شود رعایت ادب در برابر مخالفان - در کنار ضرورت برخورد مودبانه با دوستان و مومنان- می باشد. پژوهش حاضر با گردآوری، تحلیل و تبیین آیات، به روش توصیفی و با کمک منابع کتابخانه ای، در پی تبیین مبانی و برخی مصادیق مهم رعایت ادب پیامبران الهی در برابر مخالفان می باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد خلقت انسان ها از یک مرد و زن، ضرورت رعایت پاکی الفاظ و عدم جواز دشنام و استفاده از حکمت، موعظه و جدال احسن در برخورد با مخالفان، از مبانی و اصول اساسی قرآن درتبیین بحث مورد نظر هستند که با مصادیق متعددی در آیات قرآن دیده می شوند، ازجمله در رعایت ادب حضرت موسی علیه السلام در برابر فرعون، ادب حضرت ابراهیم علیه السلام در برابر گستاخی آزر، واکنش مودبانه شعیب علیهالسلام و هود علیهالسلام هنگام تبلیغ و گفتار مودبانه نوح علیهالسلام در برابر سخنان بی ادبانه کافران .

تربیت، ادب، مبانی رعایت ادب، پیامبران، قرآن کریم