عاطفه میرزائیان - مدرس گروه کشاورزی و منابع طبیعی، مجتمع آموزش عالی گناباد
محمدبهزاد امیری - استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی، مجتمع آموزش عالی گناباد

شوری پس از خشکی از مهم ترین و متداول ترین تنش های محیطی در سطح جهان و ازجمله ایران است. بخش قابل توجهی از بومنظام های طبیعی و زراعی دنیا در معرض تنش شوری قرار دارند. تاخیر در جوانه زنی و رشد معمول ترین اثر شوری است. به منظوربررسی تاثیر تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی یونجه آزمایشی در سال ۱۳۹۹ در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار درآزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی مجتمع آموزش عالی گناباد انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش شوری ۱،۲،۳ و ۴ وتیمار شاهد بود. در این پژوهش، صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه،وزن ریشه چه و ساقه چه، نسبت طول و وزن ریشه چه به طول و وزن ساقه چه و بنیه بذر مورد بررسی قرار گرفت. تنش شوری باعثکاهش درصد و سرعت جوانه زنی شد. به طوری که بیشترین جوانه زنی در تیمار شاهد با ۸۵ درصد بود و با افزایش غلظت نمک ،درصد جوانه زنی کاهش یافت. سرعت جوانه زنی در سطوح شوری ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار کلرید سدیم با تیمار شاهد تفاوت درصد جوانه زنی کاهش یافت. سرعت جوانه زنی در سطو شوری ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار کلرید سدیم با تیمار شاهد تفاوتمعنی داری نداشت. در حالی که تیمار ۲۰۰ میلی مولار کلرید سدیم باعث کاهش معنی دار و ۲۳ / ۳۲ درصدی سرعت جوانه زنی نسبتبه تیمار شاهد شد. اثر تیمار شوری در سطح ۱۵۰ میلی مولار و ۲۰۰ میلی مولار بر طول ریشه چه معنی دار بود و موجب کاهش طولریشه چه نسبت به شاهد و سایر تیمارها شد. نتایج مقایسه میانگین برای طول ساقه چه تا سطح شوری ۱۰۰ میلی مولار تفاوتمعنی داری با شاهد نداشت در حالی که تیمار ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی مولار کلرید سدیم به طور معنی داری با سایر تیمارها و شاهد متفاوت بودند و به ترتیب باعث کاهش ۶۹ / ۴۲ و ۶۹ / ۶۹ درصدی طول ساقه چه نسبت به تیمار شاهد شدند. بین سطوح مختلف شوری ازلحاظ وزن خشک ساقه چه تفاوت معنی داری مشاهده شد (جدول )(. به طوری که بیشترین وزن خشک ساقه چه در شرایط بدونشاهد ۰۰۲۲ / ۰ گرم و کمترین مقدار آن در تیمار ۲۰۰ میلی مولار ۰۰۱۳ / ۰ گر مشاهده شد. مقایسه میانگین صفت شاخص بنیهبذر در سطوح ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار تفاوت معنی د اری با شاهد نشان نداد در حالی که این صفت در سطح شوری ۱۵۰ و ۲۰۰مولار به ترتیب کاهش ۹۴ / ۵۷ و ۵۸ / ۸۴ درصدی نسبت به شاهد داشت و تفاوت این تیمارها با سایر تیمارها نیز معنی بود

تنش شوری، بنیه بذر، درصد جوانه زنی، گیاه علوفه ای، طول ساقه چه.