الهام تمدن - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش عرفانی) دانشگاه اصفهان
محمد رضا نصر اصفهانی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

علوم مختلف مانند فلسفه، کلام، حکمت و عرفان همه در جستجوی راهی برای دست یابی به معرفت الهی هستند، اما آن چه عرفان را از آن ها متمایز می کند؛ استفاده از روش کشف و شهود به عنوان ابزار به کارگرفته شده، برای رسیدن به مقصد نهایی عارف است.، روزبهان بقلی عارفی است که تجارب عرفانی خود را به طور مستقل در کتابی به نام کشف الاسرار به تفصیل بیان کرده است و این کتاب از این جهت منحصر به فرد است. او بیش تر از عارفان دیگر بر کشش و جذبه الهی و کمتر از دیگر عارفان بر کوشش تاکید دارد. علاوه بر موضوعات بحث برانگیزی که در کشف الاسرار خود بیان می کند، دیدگاه او در مورد مسئله کشف و شهود نیز قابل توجه است. در این مقاله مبانی نظری و دیدگاه روزبهان در مورد کشف و شهود بررسی شده است. تقسیم بندی مکاشفه توسط روزبهان به سه دسته مکاشفه ذات و صفات و افعال الهی و مصادیق و نشانه های آن و پس از آن طرح مبحث مشاهده و مقدمات و نتایج آن از مهم ترین مسایل مطرح در این تحقیق است. هم چنین مقوله رویت خداوند از دیدگاه روزبهان مورد توجه قرار گرفته و ابزارهای رویت یعنی روح و قلب و نفس و سر و سر السر و محل رویت هر یک از آن ها مطرح شده است.

. کشف و شهود, ۲. روزبهان بقلی, ۳. مشاهده, ۴. رویت الهی