زهرا شیخی آلمان آباد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
حسین پیرخراطی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
منیر مجرد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی روی، سرب و کادمیوم در خاک اطراف مجتمع فرآوری مواد معدنی انگوران (MFMMA) شامل واحدهای تغلیظ سرب و روی و کارخانه ی روی در منطقه ی دندی، زنجان و بررسی پتانسیل آلایندگی، خطر اکولوژیکی، احتمال سرطان زایی و همچنین تعیین سهم منشا فلزات با استفاده از مدل عامل یابی مثبت صورت گرفته است. میانگین روی، سرب و کادمیوم، در نمونه های خاک سطحی ppm ۱/۱۶۴۸، ۹/۴۶۷ و ۸/۹ می باشد. بررسی همزمان نقشه ها ی کریجینگ توزیع مکانی فلزات و شاخص خطر اکولوژیکی، غالب بودن غلظت های بالای فلزات را در اطراف MFMMA نشان می دهد که همسو با نتایج بدست آمده از شاخص های درجه ی آلودگی اصلاح شده و بار آلودگی است. براساس شاخص زمین انباشت، سرب در ۱/۱۶% و روی در ۵/۱۷% نمونه ها آلودگی بالا نشان داد. در حالی که نتیجه ی حاصل از ضریب غنی شدگی، کادمیوم با میانگین ۱/۷۲، در رده ی غنی شدگی بی نهایت شدید قرار دارد. برمبنای شاخص خطر سرطان زایی احتمال ابتلا به سرطان برای بزرگسالان و کودکان با میانگین ۳-۱۰×۱/۰ و ۳-۱۰×۲/۰ در منطقه متوسط و بالا بوده است. مدل عامل یابی مثبت بیشترین سهم غلظت فلزات را (بیش از ۹۰%) ناشی از منشا آنتروپوژنیک نشان داد.

مجتمع فرآوری مواد معدنی انگوران, آنتروپوژنیک, خطر اکولوژیکی, غنی شدگی