حسین ارشادی زاده - دانشجوی دکترای توسعه اقتصادی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
سید مرتضی افقه - عضو هیئت علمی، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
سید امین منصوری - عضو هیئت علمی، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.

مقدمه: آموزش یکی از ارکان اساسی توسعه یک کشور محسوب می شود. امروزه دسترسی افراد به آموزش، عامل مهمی در ایجاد بسیاری از نابرابری ها است. همچنین ارتباط متقابل و چرخه ای بین آموزش و اقتصاد باعث شده، تا تمرکز در این پژوهش بر روی این دو بعد قرار گیرد. هدف این پژوهش برآورد شاخص های آموزش، اقتصاد و توسعه دو بعدی هر استان با روش تحلیل مولفه های اساسی است. روش کار: در گام اول شاخص آموزش با استفاده از ۱۱ شاخص مرتبط (آموزش عمومی، عالی و فنی و حرفه ای) که همبستگی آن ها توسط آزمون بارتلت تایید شده، به دست آمده و نابرابری های آموزشی در ۳۰ استان کشور بررسی شده است. در مرحله دوم، با به کارگیری ۱۱ شاخص اقتصادی که نشان دهند وضعیت اقتصادی مناطق کشور است، شاخص اقتصاد برآورد و به تجزیه و تحلیل نابرابری در بعد اقتصاد پرداخته شده است. مجموعه داده های این پژوهش که از روش دادگان گردآوری شده اند، مربوط به سال ۱۳۹۷ می باشد. نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد دو استان البرز و تهران دارای بالاترین شاخص دو بعدی توسعه در کشور بوده و استان سیستان و بلوچستان با پایین ترین شاخص از بیشترین نابرابری توسعه در کشور رنج می برد. نتیجه گیری: بر اساس ماتریس همبستگی بین دو بعد آموزش و اقتصاد همبستگی ۷۵ درصدی وجود دارد. لذا می توان نتیجه گرفت در کل، استان هایی که شاخص آموزشی بهتری دارند در اقتصاد نیز رتبه بالاتری دارند.

نابرابری, شاخص آموزش, شاخص اقتصاد, شاخص دو بعدی توسعه