بهاره بقال - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
راحله بابازاده - مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران. استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
روشنک سالاری - دکترای تخصصی کنترل دارو، گروه علوم دارویی در طب ایرانی، دانشکده طب ایرانی و مکمل، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
ناهید قنبرزاده - استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران.
حمید حیدریان - استادیار گروه اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدیریت و تعیین کننده های اجتماعی سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: یکی از مداخلات پزشکی در زایمان، اپی ­زیاتومی می ­باشد که برای وسیع تر کردن دهانه خروجی لگن به کار می رود. بارهنگ یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که به دلیل دارا بودن فلاونوئیدها و ترکیبات فنولی، دارای خاصیت بهبود زخم می­ باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر کرم بارهنگ بر شدت درد و ترمیم زخم اپی­زیاتومی در زنان نخست زا انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی سه سوکور در سال ۱۳۹۸ بر روی ۱۰۷ زن نخست زای واجد شرایط پژوهش که جهت زایمان طبیعی به بیمارستان ولیعصر (عج) بیرجند مراجعه کرده بودند، انجام گرفت. واحد­های پژوهش به صورت تصادفی در دو گروه دارونما و دارو قرار گرفتند. بعد از زایمان، مادران به مدت ۱۰ روز و روزی ۲ بار ۳-۲ سانتی متر از کرم تجویز شده را در ناحیه بخیه ­ها استفاده کرده و در روزهای سوم و هفتم پس از زایمان ارزیابی میزان بهبود زخم با استفاده از ابزار ریدا و شدت درد با ابزار مک گیل انجام شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۲۱) و آزمون­ های آماری کای اسکوئر و من ویتنی انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ­ها: میانگین نمره ریدا در گروه دارو، در روز سوم ۶۳۵/۰±۴۳۳/۳ و روز هفتم ۴۲۲/۰±۷۷۳/۰ بود، ولی در گروه دارونما به ترتیب ۴۹۲/۰±۶۱۱/۵ و ۴۷۸/۰±۱۸۵/۲ بود که دو گروه در روز سوم و هفتم از نظر بهبود زخم اختلاف معنی داری داشتند (۰۰۱/۰>p) . میانه نمره مک گیل در گروه دارو، در روز سوم ۲۶ و روز هفتم ۷ بود، ولی در گروه دارونما به ترتیب ۴۴ و ۱۹ بود که دو گروه در روز سوم و هفتم از نظر شدت درد اختلاف آماری معنی داری داشتند (۰۰۱/۰>p).نتیجه­ گیری: استفاده از کرم بارهنگ در مقایسه با دارونما سرعت بهبود شدت درد و زخم اپی­ زیاتومی را در زنان نخست زا افزایش می­ دهد.

اپی­ زیاتومی, بارهنگ, ترمیم زخم, درد, نخست زا