سید غفور علوی - استادیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسین ناصری - دانشجوی دکتری زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه تبریز
مهناز جمادی - کارشناسی ارشد پترولوژی، دانشگاه تهران
سهیل پرخیال - دکتری مکانیک سیالات، سازمان انرژی های تجدیدپذیر ایران، تهران

      منبع زمین گرمایی شمال غرب سبلان به علت قرار داشتن در محدوده ی آتشفشان های فعال عهد حاضر، وجود منبع گرمایی در عمق چند هزار متری و دارا بودن دمای مخزن بالای۱۵۰ درجه سانتی­گراد (تقریبا ۲۴۰ درجه سانتی گراد) و تزریق ماگما به زیر لایه های زیر مخزن در دسته ی سیستم های زمین گرمایی همرفتی دارای آنتالپی زیاد که از لحاظ فاز مایع نسبت به فاز بخار غالب است، قرار می گیرد. از لحاظ ترکیب چشمه های مشکین شهر بیش تر در محدوده ی آب های دارای ترکیب سدیم – کلرید، سدیم- بی کربنات و سدیم- سولفات قرار می گیرند و سیالات چاه­های اکتشافی در محدوده­ی سدیم- کلرید قرار می­گیرند در این مطالعه از چاه­های اکتشافی حفر شده در سایت بهره­برداری از انرژی گرمابی واقع در شمال­غرب سبلان (NWS-۱, NWS-۳,NWS-۴) نمونه­برداری و ترکیب شیمیایی و ایزوتوپی این نمونه­ها ارزیابی شده است. آب­های مشکین شهر در زیر خط تعادل بخشی در محدوده ی آب های ایممچور در گوشه ی Mg و سیالات چاه­ها نزدیک به خط تعادل کامل قرار گرفته اند. آب ها (ایممچور) دمای تقریبی در حدود ۲۵۰ درجه ی سانتی گراد و سیالات چاه­ها دمایی در حدود ۲۸۰ درجه­ی سانتی­گراد برای مخزن ژئوترمال را نشان می دهند. با توجه به لیتولوژی منطقه مهم ترین روش شیمیایی برای ترمومتری آب های گرمابی در این ناحیه روش Na- K است، در چشمه­های شمال غرب ژئوترمومترهای اندازه گیری شده به ترتیب دمایی در حدود ۲۷۰-۲۲۰،۱۴۰-۵۰، ۲۳۰-۳۰، ۱۶۰-۹۰ درجه­ی سانتی­گراد نشان می­دهند. میزان تریتیوم در این سیالات نشان دهنده ی اختلاط با آب های زیرزمینی جوان است. رنج Dδ و ۱۸Oδ برای چشمه های شمال غرب سبلان به ترتیب از ۸- تا ۱۳- و ۸۵- تا ۷۰- در هزار است. این آب­ها در محدوده­ی آب­های متئوریتی قرار گرفته­اند. با توجه به داده های ۱۳Cδ حاصل از آنالیز CO۲ جمع شده از سیالات منطقه به احتمال زیاد منشا CO۲ آب های منطقه ی سبلان سنگ آهک است.

کلیدواژه: هیدروژئوشیمی, مخازن ژئوترمال, ایزوتوپ, سبلان, ایران