مدلسازی حساسیت به زمین لغزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و روش فازی در حوزه آبخیز طالقان

پدیده زمین لغزش که سالیانه خسارات مالی و جانی بسیاری به بار می آورد، درحوضه های شمالی کشور به فراوانی مشاهده می گردد. از آنجایی که با وقوع هر زمین لغزش حجم زیادی رسوب تولید می شود پرداختن به این موضوع در حوضه های آبخیز سدها اهمیت بالایی دارد، چرا که رسوبات ورودی به مخزن سد اثرات منفی بر کاربرد آن گذاشته و موجب از دست رفتن منابع خاک می شود. در این مقاله در حوضه آبخیز طالقان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وزن عوامل موثر بر زمین لغزش مشخص شده و همچنین با بهره گیری از روش فازی در محیط جی آی اس اقدام به مدلسازی و تعیین مناطق حساس به لغزش در حوضه آبخیز طالقان نموده و میزان ریسک هر یک از این محدوده ها تعیین شده است. در این مطالعه فرورفتگی و برآمدگی دامنه ( Slope Curvature) که در مطالعات داخلی کمتر به آن توجه شده است نیز مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل از تلفیق لایه ها با در نظر گرفتن ۶ سناریو، با لایه زمین لغزش های پیشین مقایسه گردید و میزان هم پوشانی آنها مشخص شد، سپس با استفاده از مقایسه شیب نمودار تجمعی درصد هم پوشانی طبقات حساسیت با زمین لغزش های پیشین، اقدام به رتبه بندی سناریو ها گردید، سناریوی ۶ که در آن برای مدلسازی از عملگر فازی Or و Gamma استفاده شده است، با شیب ۰.۲۳۷ و سطح زیر نمودار ۰.۳ کارایی بالاتری را نسبت به سایر مدل ها نشان داده و به عنوان مدل نهایی معرفی گردید.