مهتاب معینی - کارشناس ارشد مهندسی عمران – گرایش مهندسی و مدیریت ساخت

هـر پـروژه از سازماندهی ، ترکیب و مدیریت منابع محدود ، نیروی انسانی ، مواد و مصالح ، تجهیزات و ماشـین آلات ، سـرمایه و سـایر منابع جهت دستیابی به هدف یا اهدافی مشخص و از پیش تعیین شده راه اندازی می گردد . تخمین هزینه ساخت یک پروژه ، پیش بینی هزینه انجام کار می باشد که دارای دو نقـش کلـیدی است . -1 پایه و اساسی برای شرکت در مناقصه و آنالیزهای مربوطه و ارائه قیمت مناسب بـرای بـرنده شـدن در مناقصـه -2 مبنای مقایسه و استانداردی است برای آنکه بتوان هزینه های واقعی پـروژه را بـا ایـن هزینه های تخمین زده شده ارزیابی کرد که این خود نیز در ردیابی انحرافات و ارائه راه حل کمک می نماید ، همچنین می توان مقادیر تخمین زده شده اولیه را با شرائط واقعی تصحیح کرده و به عنوان یک پایگاه اطلاعاتی در آنالیزهای بعدی مورد استفاده قرار داد . از آنجائـیکه ماشـین آلات و تجهـیزات سـاختمانی سـهم عمـده ای از هزینه های یک پروژه را دارا هسـتند ( حـدود 25-35 درصـد در صورتیکه ماشین آلات نو باشد ) می توانند پروژه را در یک محدوده امکـان پذیـر تـا سـود آور تحت تأثیر قرار دهند . در پروژه های عمرانی و زیر بنائی کشور از جمله ساخت پالایشـگاهها ، تأسـیس مجتمع های پتروشیمی ، اجرای خطوط لوله ، سد سازی ، راهسازی ، زهکشی و آبـیاری و غـیره ، نقـش ماشـین آلات ( بعنوان یکی از منابع اصلی ) در اجراء و پشتیبانی از کلیه فعالیتها بسـیار مهـم و حیاتـی اسـت بـه گونه ای که عدم خدمت رسانی مناسب ماشین آلات می تواند باعث به تعویـق افـتادن پروژه از برنامه زمان بندی پیش بینی شده گردد ، و بعضاً تا مرز توقف کامل کلیه فعالیتها نیز پیش رود . گزینه خرید ماشین آلات به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین روش های تأمین ماشین آلات در دنـیا و بخصوص در ایران مط رح می باشد ، لذا محاسبه نرخ ساعتی ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی و مقایسـه آن بـا نرخهای اجاره ساعتی از ارکان اساسی تصمیم گیری در پروژه ها می باشد . درکتب مختلف روشهای مختلفی به اختصار برا ی محاسبه ارائه شده است لیکن از آنجائی که ای روشها برگرفته از منابع خارجـی مـی باشـد و منطـبق بر مسائل و مشکلات کشور ما نیست و بخصوص با نرخ تورم ما هماهنگی نـدارد در ایـن مقالـه سـعی شده است که اجزاء آنالیز بهاء ساعتی ماشین آلات به تفکیک بحث و بررسی شـود تـا در قالـب یک دستور العمل کاربردی بر اساس شرائط واقعی ایران ، بتوان براحتی هزینه س اعتی ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی را تعیین نمود .

ماشین آلات، آنالیز بهای ساعتی، هزینه مالکیت، هزینه عملیاتی، استهلاک