سیدرضا مهرنیا - دانشیار دانشگاه پیام نور قزوین

زون فرورانش مکران (جنوب شرقی ایران)، یک ساختار پیچیده با رفتار ژئودینامیکی دوگانه است. بطوری که تحت زاویه ۱۰ درجه (فرورانش کم شیب)، زمینه برافزایش رسوبات و روراندگی افیولیت های منطقه را فراهم نموده و در خلال فرورانش پرشیب (زاویه ۵۲ درجه)، موجب توسعه آتشفشان های تفتان و بزمان شده است. از آنجا که تغییر شیب رژیم های مخرب، یکی از عوامل پیدایش گرانیتوئیدهای نوع I ، A و H می باشد، لذا دستیابی به مدل مکانی رخساره های ماگمایی با تمرکز بر مناطق جازموریان و بلوک لوت ضرورت دارد. در تحقیقی که با استناد بر توزیع طلایی میدان های مغناطیسی، گرانی و سرعت امواج عرضی بعمل آمد، مدل هندسی فرورانش مکران در پنجره ای به مختصات ۵۹ تا ۶۱ درجه طول جغرافیایی و ۲۵ تا ۲۹ درجه عرض جغرافیایی مطالعه گردید. نتایج مدلسازی نشان میدهند که منشور برافزایشی مکران و کمپلکس افیولیتی شمال آن، تحت تاثیر لختی بیشینه نئوتیتس هستند و فاقد گرانیتوئیدهای نوع I می باشند. همچنین کمربند ولکانی کی شمال جازموریان با مکان هندسی فرورانش عمیق مطابقت دارد و ناحیه اثر آن به دلیل تکانه های بلوک لوت کاهش یافته است.. از منظر زمین شناسی اقتصادی، ماهیت کمربند افیولیتی گرانیتوئیدی شمال مکران مستقل از زمین ساخت صفحه ای نئوژن است و برای ذخایر نوع H پتانسیل دارد. برای یافتن نشانه هایی که دال بر تشکیل ماگمای هیبریدی و توسعه آن به سمت بلوک لوت باشد، نیازمند برداشت، پردازش و تحلیل داده های رادیومتری (بررسی محتوای پتاسیم در مقابل توریم) هستیم.

تحلیل هندسی ، زمین شناسی اقتصادی، ژئوفیزیک، مکران