علی رضا محمدی میلاسی - عضو هیات علمی دانشگاه ، گروه هنر های تجسمی
فرنوش هدایت - معلم هنر ستان

شاه عباس اول پس از کوچاندن ارمنیان به اصفهان دستور داد برای آنان کلیساهایی بسازند تا به زندگی شهری در اصفهان پای­بند شوند. این کلیساها، که در ابتدا با کمک معماران ایرانی شکل گرفت، رنگ و بویی ایرانی داشت بیشتر محققانی که درباره کلیساهای جلفای نو اصفهان نوشته­اند بر ایرانی بودن در معماری کلیساهای اصفهان تکیه کرده­اند. هدف اصلی در این مقاله مطالعه تطبیقی نقاشی های دیواری بازمانده از اواخر قاجار امام زاده ها اصفهان و کلیساهای صفوی اصفهان از نظر مضمون ،ساختار، شمایل و رابطه با محیط است ،سوال پژوهش این است که نقاشی کلیساها چه تاثیری برنقاشی های دیواری امامزاده ها در اواخر دوره قاجار داشت؟ شیوه گرداوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و میدانی است،  روش تحقیق  توصیفی - تحلیلی  و تطبیقی است، می­کوشد شباهت­ها و تفاوت­های لحن و شکل نقاشی دیواری­های کلیساها و امامزاده­های شهر اصفهان  به عنوان یکی از جلوه­گاه­ هنر قدسی از نظر مفهوم و بیان  برحسب ویژگی­های مرتبط با نقششان بیان کند. یافته های پژوهش نشان میدهد، موضوع نقاشی­های امامزاده­ها ، روایاتی تصویری از مضمون­های مورد علاقه مردم شیعه مذهب ایرانی است. شمایل مبارک پیامبر (ص)، ائمه اطهار (ع)، روایت تصویری واقعه عاشورا، همه از مصادیق بارز علائق و اعتقادات هر مسلمانی است که به مکانی چون امامزاده وارد می­شود. موضوع نقاشی هایی که بر دیوار کلیساهای جلفای نو اصفهان اجرا ­شده  عموما مصائب مسیح و نزدیکان او و دیگر روایات مذهبی آمیخته به اعتقادات مردم است. در امامزاده­های اصفهان نیز داستان­های مذهبی و مصائب ائمه اطهار آمیخته به باورهای عامیانه به تصویر درآمده است که ترکیب بندی ، رنگ و شمایل از کلیساها تاثیر گرفته است. اجرای نقاشی و مصالح کار نقاشان در هر دو تقریبا مشترک بوده است. علی رغم شباهت­ها، نقاشی کلیساها به تعبیری، هنر دولتی بوده است، ولی پدیدآورندگان نقاشی دیواری امامزاده­ها هیچ کدام به طبقه حاکم وابسته نبوده­اند و این موضوع در نحوه اجرا و غنای کار بسیار تاثیرگذار است.

نقاشی دیواری, امامزاده , اصفهان, کلیسا, جلفای نو