سبا بلقیسی - گروه پژوهشی موادغذایی،حلال و کشاورزی، پژوهشکده صنایع غذایی و فرآورده های کشاورزی، پژوهشگاه استاندارد

زمینه مطالعاتی: تعیین ویژگی های فیزیکی شیمیایی و میکروبی استاندارد در محصولات غذایی حائز اهمیت است. از آنجائیکه ترکیب شیمیایی عسل با توجه به منشاء گیاهی آن متفاوت است، ضروری است ویژگی های آن مطابق با این عوامل بطور دوره ای بررسی و تجدید نظر شود. روش کار: ویژگی های فیزیکی شیمیایی (رطوبت، مواد جامد محلول، pH، اسیدیته،هدایت الکتریکی، خاکستر، قندهای احیا کننده، ساکارز، نسبت فروکتوز به گلوکز، فعالیت دیاستازی، هیدروکسی متیل فورفورال و پرولین) و ویژگی های میکروبی (کپک، مخمر و کلستریدیوم احیاکننده سولفیت) ۳۰ نمونه عسل از منابع گیاهی مختلف (گون، کنار، آویشن، بهارنارنج و چهل گیاه) مورد ارزیابی قرار گرفتند و با ویژگی های تعریف شده در استاندارد بین المللی کدکس مقایسه شدند. نتایج: میزان رطوبت عسل بهارنارنج نسبت به سایر گونه های گیاهی بالاتر بوده است و با حد مجاز استاندارد بین المللی کدکس (بیشینه ۲۰%) مطابقت نداشته است. هم­چنین میزان ساکارز در نمونه های عسل گون، کنار، آویشن و چهل گیاه بالاتر از حد مجاز استاندارد بین المللی کدکس (بیشینه ۵%) بود. میزان هیدروکسی متیل فورفورال در تمام نمونه ها به استثناء عسل بهار نارنج از حد مجاز (بیشینه mg/kg۴۰) بالاتر بوده است. دیاستاز در نمونه های عسل گون، کنار، آویشن و چهل گیاه کمتر از حد استاندارد (کمینه G۰۸) بود. پرولین در تمام نمونه ها به استثناء گون و کنار در محدوده مجاز استاندارد بین المللی کدکس (کمینهmg/kg۱۸۰) قرار داشت. میزان آلودگی میکروبی کپک، مخمر و کلستریدیوم احیاکننده سولفیت نمونه های عسل وابسته به منشا گیاهی نبوده و اختلاف معنی دار بین نمونه ها مشاهده نشد (۰۵/۰p>). نتیجه گیری کلی: با توجه به نتایج به­دست آمده پیشنهاد می شود استانداردهای موجود در زمینه ویژگی های فیزیکی شیمیایی عسل با توجه به منشاگیاهی آن مورد بازنگری و بررسی قرار گرفته و در تعیین حدود قابل قبول هر ویژگی، منشا گیاهی مد نظر قرار گیرد.  

ایران, فیزیکی شیمیایی, عسل, منشاگیاهی, میکروبی