فاروق خلیفه زاده - گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
ایمان شهابی قهفرخی - گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

زمینه مطالعاتی: به نظر می رسد تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان حدود ۵۰ درصد افزایش می­یابد. از این رو به منظور مقابله با افزایش ناگهانی جمعیت و تامین نیازهای اولیه غذایی، بشر به دنبال راه­هایی برای افزایش بهره­وری، کاهش ضایعات مواد غذایی و کاهش مصرف انرژی است. اکسیژن به عنوان یکی از مهم­ترین علل فساد موادغذایی و کشاورزی موجب تخریب عطر، طعم، رنگ و خصوصیات تغذیه­ای آنها می شود. بنابراین به منظور حذف اکسیژن و افزایش عمر مفید مواد غذایی در بسته­بندی آنها، از روش­هایی مانند پر کردن تحت خلاء، پر کردن داغ، تزریق گاز خنثی و بسته­بندی با اتمسفر اصلاح شده استفاده می­شود. یکی از بهترین روش های کاهش اثرات نامطلوب اکسیژن، توسعه جاذب های اکسیژن در بسته بندی مواد غذایی است. هدف: در این پژوهش به دنبال توسعه نانو جاذب اکسیژن مبتنی بر فعالیت فتوکاتالیستی نانو دی اکسیدتیتانیوم بر روی بستر الکتروریسی شده پلی کاپرولاکتون به عنوان جاذب اکسیژن در بسته­بندی مواد غذایی بودیم. روش­کار: در این پژوهش با استفاده از روش الکتروریسی محلولی از پلی کاپرولاکتون و مقادیر مختلف نانو دی­اکسید تیتانیوم ( ۱%، ۳% و ۵%) در حلالی متشکل از کلروفورم-متانول، نانو جاذب اکسیژن تهیه شد. پس از ارزیابی نانوالیاف ها از لحاظ ریزساختار، محتوای مواد فرار و تخلخل، هر یک از این نانو الیاف در یک محفظه مناسب در معرض پرتوی فرابنفش C قرار داده شدند. تغییرات میزان اکسیژن درون محفظه در طی مدت ۷۲ ساعت اندازه گیری شد. نتایج: با افزایش میزان نانوذرات دی­اکسید تیتانیوم درون نانوالیاف، قابلیت جذب اکسیژن، تخلخل و میانگین قطر نانوالیاف افزایش یافت. از سوی دیگر با افزایش میزان نانوذرات دی­اکسید تیتانیوم میزان ترکیبات فرار در نانوالیاف کاهش یافت.  نتیجه­گیری نهایی: نانوالیاف حاوی نانو ذرات دی­اکسید تیتانیوم در معرض تابش پرتوی فرابنفش C، می­تواند به­عنوان یک جاذب اکسیژن در بسته بندی موادغذایی حساس به اکسیژن به­کار گرفته شود.

پلی کاپرولاکتون, نانوالیاف, نانودی اکسید تیتانیوم, الکتروریسی, جاذب اکسیژن, پرتو فرابنفش