حمید کریمی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز
میرحسن موسوی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز
فاطمه بالازاده - دانشکده دامپزشکی دانشگاه اورمیه
سجاد حمدی پور - علوم آزمایشگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز

 استاندارد شناسایی بافت­های غیرمجاز در فرآورده­های گوشتی، توسط کمیسیون فنی کمیته ملی استاندارد خوراک و فراورده­های کشاورزی مورخ ۱۰/۶/۱۳۸۰  تهیه و تدوین شده است. در این استاندارد بافت­های حیوانی نظیر پستان، ریه، مثانه، غضروف، بافت­های لنفاوی، رگ و پی، پوست، گوشت کله و چربی­های احشایی به­عنوان بافت­های غیرمجاز شناخته شده و استفاده از آنها درفراورده­های غذایی گوشتی ممنوع می­باشد. در این تحقیق به مطالعه بافت­های غیرمجاز در همبرگرهای استان آذربایجان شرقی پرداخته شد. ۱۳۰  نمونه همبرگر از کارخانه­های استان آذربایجان شرقی به صورت تصادفی از نواحی مختلف شهر تبریز جمع آوری و مقاطع بافتی با روش­های  رایج تهیه شد. نتایج نشان داد، در همبرگرهای مورد بررسی، میزان قابل توجهی بافت­های غیرمجاز نظیر غضروف، استخوان، مری، پوست، عضله صاف استفاده شده است. همچنین میزان قابل توجهی بافت­های همبندی از نوع متراکم منظم و نامنظم در نمونه­های مورد بررسی مشاهده شد. بافت همبندی متراکم منظم معمولا مربوط به زردپی و رباط بوده و  بافت همبندی متراکم نامنظم را نیز به میزان زیادی در لابلای واحدهای ترشحی غدد پستانی، مخاط و زیر مخاط اعضای لوله­ای مانند مثانه، مری، واژن و سرویکس و لایه درم پوست می توان مشاهده نمود. همچنین میزان قابل توجهی نیز انواع بافت­های گیاهی در همبرگرها مشاهده شد.  به طور کلی می­توان نتیجه گرفت که شرکت­های تولید کننده مواد غذایی گوشتی، اقدام به افزودن این قبیل بافت­ها به همبرگرها می­نمایند که این مسئله لزوم نظارت و دقت بیشتر مراجع نظارتی را می­طلبد.

بافت شناسی, بافت های غیر مجاز, مواد غذایی, همبرگر