معصومه اکرمی - ۱ دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
بابک قنبرزاده - استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه تبریز
رسول دیناروند - ۳ استادیار دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران
جلال دهقان نیا - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه تبریز
محمدیار حسینی - گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه ایلام

در این تحقیق، تولید نانوکمپلکس­های بر پایه دو بیوپلیمر صمغ عربی- کازئینات به منظور ایجاد یک سیستم حامل برای بتا کاروتن، توسط تکنیک های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا محلول­های کازئینات سدیم در دو سطح غلظت ۱/۰ و ۵/۰(درصد وزنی-حجمی) و صمغ عربی در سه سطح غلظت ۱/۰، ۵/۰ و ۱ درصد (درصد وزنی-حجمی)  تهیه شدند. سپس بتاکاروتن در محلول­های کازئینات سدیم بارگذاری شد و صمغ عربی در غلظت­های مختلف به آنها اضافه گردید و با تنظیمpH ، بر همکنش الکترواستاتیک بین بیوپلیمرها ایجاد گردید. ایجاد کمپلکس بین صمغ عربی-کازئینات و کازئینات-بتا کاروتن توسط آزمون­های طیف سنجی فرو سرخ نزدیک (FT-IR)، گرماسنجی پویشی افتراقی (DSC)، کدورت­سنجی و رئومتری ارزیابی شدند. نتایج آزمون FT-IR  نمونه ها نشان داد که طیف اختصاصی محلول بیوپلیمری حاوی بتاکاروتن، متفاوت از طیف های اختصاصی هر کدام از بیوپلیمرها و بتاکاروتن می باشد. در آزمون DSC نمونه­ها نیز، الگوی تغییرات حرارتی کمپلکس بیوپلیمری حاوی بتاکاروتن با هر کدام از بیوپلیمرها و بتاکاروتن، تفاوت چشمگیری داشت که به انکپسولاسیون بتاکاروتن در کمپلکس کازئینات –  صمغ عربی نسبت داده شد. نتایج حاصل از اندازه­گیری کدورت محلول­ها نشان داد که با افزایش غلظت صمغ عربی، کدورت افزایش یافت و بیشترین کدورت (NTU۱۳۴) مربوط به غلظت کازئینات سدیم ۱/۰ %– صمغ عربی ۱ % بود. بررسی ویژگی­های رئولوژیکی محلول­ها نشان داد که افزایش غلظت صمغ عربی از ۱/۰ به ۱%، باعث افزایش ویسکوزیته محلول های بیوپلیمری شد که به افزایش تعداد ذرات کمپلکس نسبت داده شد.    

کمپلکس کازئین صمغ عربی, بتا کاروتن, طیف سنجی فروسرخ, گرماسنجی پویشی افتراقی