زهرا جهانشاهی افشار - دستیار تخصصی، گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران
علیرضا بابائی - استادیار، گروه جراحی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران
مریم سیدمجیدی - استاد، گروه پاتولوژی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران
مریم جوهری - استادیار، گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران

مقدمه: سمنتواسئوس دیسپلازی (COD) یک ضایعه فیبرواسئوس واکنشی است که در نواحی دندان دار استخوان های فکین و عمدتا مندیبل زنان میانسال ایجاد می شود. از نظر بافت شناسی، COD یک استرومای بافت همبندی سلولار به همراه جزایری از استخوان جنینی (woven) یا لاملار و کلسیفیکاسیون های مشابه سمنتوم را نشان می دهد. از نظر بالینی، این ضایعات بدون علامت بوده و دندان های مربوطه وایتال هستند؛ بنابراین از طریق معاینات روتین رادیولوژی کشف می شوند. خصوصیات رادیوگرافیک ضایعه بر اساس میزان بلوغ آن از الگوی کاملا رادیولوسنت تا رادیواپک متغیر می باشد.گزارش مورد: این گزارش مورد، یک زن ۶۰ ساله، با ضایعه COD در ناحیه دندان های پرمولر اول و کانین سمت چپ فک بالا را ارائه می دهد که مکان نادری برای وقوع این ضایعات می باشد. ضایعه به تدریج و با گذشت زمان به اندازه کنونی رسیده بود. برخلاف بیشتر ضایعات COD گزارش شده، این بیمار علامتدار بود. وی اظهار درد دندانی به علت ریشه های باقیمانده دندان شماره ۱۲# (سیستم یونیورسال) می نمود. همچنین تورم استخوانی و نازکی پلیت کورتیکال باکال در ناحیه درگیر وجود داشت. پس از معاینات رادیوگرافی داخل دهانی و توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی (CBCT) درمان جراحی برداشت ضایعه و ریشه های باقیمانده دندان شماره ۱۲# برای بیمار انجام گردید. بررسی پاتولوژی تشخیص ضایعه COD را تایید کرد. پس از جراحی، بیمار به مدت سه ماه پیگیری شد و هیچ گونه عود و عفونتی مشاهده نگردید.نتیجه گیری: ضایعات COD علائم بالینی و نمای رادیوگرافی متنوعی دارند. تشخیص این ضایعات با کمک دانش بالینی، ویژگی های رادیوگرافی و بررسی هیستوپاتولوژی انجام می شود. در ضایعات با اندازه بزرگ تصویر برداری توسط توموگرافی کامپیوتوری با اشعه مخروطی (CBCT) می تواند در تعیین میزان گسترش ضایعه مفید باشد.

دیسپلازی, فیبرواسئوس, فک بالا