مهدی زینالی تازه کندی - PhD Student, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
محسن نوکاریزی - Professor, Department of Knowledge and Information Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran (Corresponding Author) mnowkarizi@um.ac.ir

هدف: در این پژوهش قصد آن است تا مفهوم همپوشانی و روش های سنجش و کاربرد آن ها مشخص و تفاوت بین پژوهش های داخل و خارج از کشور بررسی شود. روش: در این پژوهش از روش اسنادی استفاده شده است تا با مرور متون مرتبط به موضوع همپوشانی، مفاهیم مطرح در پژوهش ها و تفاوت پژوهش های داخل و خارج از کشور تحلیل شود.یافته ها: امروزه در متون همپوشانی مباحث جدیدی نظیر همپوشانی عنوانی، همپوشانی منابع اطلاعاتی و همپوشانی موضوعی در سنجش همپوشانی پایگاه های اطلاعاتی مطرح گردیده است. بررسی ها نشان داد که پژوهش های انجام شده با یکی از اهداف توسعه نظری همپوشانی؛ توضیح روش های آماری و نمونه گیری؛ مقایسه سیاست نمایه سازی منابع ردیف دوم؛ انتخاب پایگاه اطلاعاتی مناسب؛ تعیین موتور جستجوی مناسب، برقراری همکاری های بین کتابخانه ای و ترسیم روابط بین علوم انجام شده است؛ همچنین برای ارائه اطلاعات صحیح و کافی در پژوهش ها استفاده از روش های آماری توصیه می شود. درنهایت می توان گفت که مطرح شدن همپوشانی عنوانی و همپوشانی منابع اطلاعاتی به دلیل تفاوت در دیدگاه پژوهشگران است و همپوشانی موضوعی در بررسی سیاست نمایه سازی پایگاه ها و ترسیم روابط بین علوم کاربرد دارد.نتیجه گیری: درنهایت باید گفت که نظر و عمل به هم تنیده اند ازاین رو انتخاب روش مناسب سنجش همپوشانی و تعریف عملیاتی در پژوهش به اهداف پژوهش بستگی دارد.ارزش: این پژوهش ازاین رو ارزشمند است که پژوهش های انجام شده در داخل کشور فقط پژوهش های کاربردی بوده اند و در موضوع همپوشانی از ارائه مفاهیم نظری که اساس تعاریف عملی است، غفلت شده است.  

Relative overlap, Multidimensional Scaling, Synthetic Freedom, Journal overlap, Journal article overlap