محبوبه طاهر - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
عباس ابوالقاسمی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه گیلان
نادر حاجلو - استاد گروه روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
محمد نریمانی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی و مقایسه آموزش های همدلی و مدیریت خشم بر شناخت اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شد. طرح پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون چندگروهی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه های هفتم و هشتم مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای شهر ساری در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ بود. نمونه پژوهش ۵۴ کودک مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای شهر ساری بود که از میان دانش آموزان شناسایی و به صورت تصادفی به ۳ گروه گمارده شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس درجه بندی اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان (هومرسن و همکاران، ۲۰۰۶)، مصاحبه بالینی ساختاریافته (فرست و همکاران، ۱۹۹۵)، و داستان های اجتماعی (تورکاسپا و برایان، ۱۹۹۴) استفاده شد. برای گروه های آموزشی، آموزش همدلی و آموزش مدیریت خشم در ۸ جلسه ۶۰ دقیقه ای برگزار شد در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد آموزش های همدلی و مدیریت خشم می تواند موجب بهبود شناخت اجتماعی (و مولفه های آن) در کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلها ی شود. و اثر گروه های آموزشی با توجه به مجذور اتا برابر با ۸۴ درصد است. تفاضل مقادیر میانگین تعدیل شده گروه های آموزش همدلی و مدیریت خشم نشان داد آموزش همدلی در مقایسه با آموزش مدیریت خشم با اطمینان ۹۵ درصد سهم بیشتری در افزایش شناخت اجتماعی مرحله دوم و پنجم دارد. آموزش مدیریت خشم و آموزش همدلی با فراهم آوردن توانایی درک دیگران و دیدگاه گیری به بهبود شناخت اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای منجر می شود.

آموزش همدلی, آموزش مدیریت خشم, شناخت اجتماعی, کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای