آتنا کشوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران.
افشین مرزبان - استادیار گروه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران.

برنامه ریزی برای توسعه مکانیزاسیون از مهم ترین مولفه ها در توسعه بخش کشاورزی است. بنابراین آگاهی از وضعیت مکانیزاسیون هر منطقه می تواند به برنامه ریزان کمک کند تا اصولی ترین روش برنامه ریزی را برای به حداقل رساندن نابرابری هایی منطقه ای به کار گیرند. تحلیل خوشه ای ابزار برنامه ریزی است و این امکان را می دهد تا بر مبنای همگنی موجود بین مناطق، آنها را به شیوه ای مناسب طبقه بندی، تفسیر و تبیین کند. به منظور پهنه بندی توزیع توان تراکتوری مورد نیاز در کشاورزی استان خوزستان از خوشه بندی FCM استفاده شد. برای ارزیابی عملکرد خوشهبندی از چهار تابع اعتبارسنجی، ضریبتقسیم بندی و آنتروپی تقسیم بندی فازی و دو تابع بر مبنای مفهوم تراکم درون خوشه ها و جداشدگی خوشه ها استفاده گردید. بر اساس نتایج اعتبارسنجی، تعداد بهینه خوشهها ۲ به دست آمد. مقدار درجه عضویت بالاتر از ۴۰ درصد به عنوان حد پایین تعلق پذیری شهرستان های استان به هر خوشه در نظر گرفته شد. بر این اساس خوشه ۱ و ۲ به ترتیب ۱۶ و ۱۸ عضو دارد. تحلیل مکانی خوشههای ایجاد شده نشان می دهد که نواحی شمالی و شرقی استان در خوشه یک قرار دارند و از نظر دسترسی به توان در وضعیت مناسبی نیستند و از نظر نیاز به توزیع توان تراکتوری در اولویت قرار دارند. نواحی مرکز تا جنوب و بخش هایی از شرق استان در خوشه دو قرار دارند و وضعیت موجود آنها در خصوص دسترسی به توان، نسبتا مناسب تر است.

FCM, توابع اعتبارسنجی, توزیع توان, خوشه بندی