سعیدرضا موذنی نقندر - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.
ابوذر حاتمی یزد - دکتری آبیاری و زهکشی، شرکت مهندسین مشاور گزین سازه توس، مشهد، ایران.

استفاده بی رویه از عرصه های منابع طبیعی و برهم خوردن تعادل آنها موجب شده تا این عرصه ها خسارت زیادی را متحمل شوند بنابراین، در جهت جبران این خسارتها اجرای عملیات آبخیزداری ضروری به نظر میرسد. به دنبال اجرای این طرحها تاثیراتی از جمله حفاظت از آب و خاک، افزایش پوشش گیاهی و تولید علوفه در منطقه ایجاد خواهد شد. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات پوشش گیاهی و تولید علوفه تحت تاثیر عملیات آبخیزداری است. به منظور تعیین وضعیت مرتع از روش چهار فاکتوره و بهمنظور تعیین گرایش مرتع از روش امتیازدهی (ترازوی گرایش) استفاده شد و داده های بهدست آمده توسط نرم افزار SPSS۲۲ تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در وضعیت مرتع با اجرای عملیات آبخیزداری تغییری ایجاد نشده است اما گرایش مرتع با اجرای عملیات آبخیزداری از گرایش منفی و ثابت به مثبت تغییر یافته است. میزان تاج پوشش در تیپ I پس از اجرای عملیات آبخیزداری تغییری نداشته اما در تیپ II و III افزایش یافته است. ظرفیت دام و تولید علوفه نیز با اجرای عملیات آبخیزداری افزایش یافته است.. به طور کلی این تحقیق نشان از توفیق نسبی عملیات آبخیزداری در منطقه مورد مطالعه داشته و در صورت اعمال اقدامات تکمیلی می توان ضریب موفقیت را به حد مطلوبتری ارتقا داد.

اثربخشی، تاج پوشش، ظرفیت دام، گرایش مرتع، وضعیت مرتع