حمید حامدسردار - گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
سعید تیزقلم زنوزی - گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول.
شوکا خوشبخت بهرامانی - گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

بناهای امروزی نه با برنامه و قواعد خاص، که بر اساس ضوابط محدودی ساخته شده ­اند که تقریبا در تمامی مناطق قابلیت اجرا دارند. در این ساختمان­ ها ایده طراحی اکولوژیکی مغفول مانده است که رفته ­رفته مشکلات پیچیده­ ای را در محیط­ زیست به وجود خواهد آورد. با توجه به این که ساختمان های چندمنظوره به عنوان یک پروژه محرک توسعه عملکردی تمامی ابعاد یک محله یا ناحیه را تحت تاثیر خود قرار می دهند، این پژوهش با درنظر گرفتن و مقایسه دو دیدگاه کاربران فضایی و متخصصان، سعی بر استخراج و راستی آزمایی مولفه های طراحی اکولوژیک در معماری اکوسیستمی ساختمان­ های چندمنظوره شهر مشهد به خصوص مجموعه چند عملکردی شاندیز دارد. روش تحقیق ترکیبی لایه به لایه کیفی در کمی است. در بخش کیفی، با استفاده از آماره­ های توصیفی، جهت استخراج مولفه های حاصل از مصاحبه با متخصصین، از نرم افزار ATLASTI استفاده شد و در بخش کمی، جهت بررسی و تحلیل مولفه های معماری اکوسیستمی از دیدگاه کاربران فضایی (بازدیدکنندگان) از آماره های استنباطی و نرم افزار ORIGINPRO استفاده شد. در مرحله بعد بین نتایج به دست آمده از دو دیدگاه، همبستگی گرفته می شود. نتایج آماره های استنباطی و آماره های توصیفی با یکدیگر متفاوت بودند و برای کاربست نتایج باید به آماره های استنباطی پرداخت. به طورکلی میانگین ضریب همبستگی بین پاسخ های متخصصین، دارای همبستگی بیشتری نسبت به کاربران فضایی دارد که بر عدم شناخت کاربران نسبت به مولفه های طراحی اکولوژیک اشاره دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهند که از نظر کاربران فضایی، بیشترین سهم عاملی را مولفه های احترام به مردم، خلق احجام باارزش بلندمدت و طراحی از جزئیات تا الگو با مقدار (۱.۰۰۰) دارا می باشند و کمترین مربوط به توجه به ارزش های سایت در طراحی با مقدار (۰.۲۱۱) است. در گروه متخصصین، بیشترین سهم عاملی مربوط به هم نوازی با اکوسیستم های طبیعی، استقلال عملکردی طرح و توجه به ارزش های سایت در طراحی با مقدار (۱.۰۰۰) است و کمترین سهم عاملی مربوط به برابری حقوق انسانی و طبیعت با مقدار (۰.۲۲۱) است.

مولفه طراحی اکولوژیک, معماری اکوسیستمی, ساختمان های چندمنظوره, پدیده شاندیز