مهشید باستانی پورمقدم - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
حسینعلی نوذری - استادیار ، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
رضا شیرزادی - استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

هدف پژوهش حاضر، مقایسه تطبیقی رویکرد توسعه محور، دو سند فرادستی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه بوده و روش پژوهش تحلیل محتوا است. برای این منظور دو سند «۲۰۲۳ آموزش ملی» (ترکیه) و « تحول بنیادین آموزش و پرورش» (ج ا ایران) بررسی شد. از ابتدای مطالعه هر سند، فعالیت کدگذاری باز و محوری صورت گرفته و اشتراکات و افتراقات اسناد احصاء شد. قابلیت اعتماد از طریق بازکدگذاری پژوهشگر و بازکدگذاری توسط کدگذار دیگر بررسی و تایید شد. نتایج پژوهش نشان داد افتراق های مهم رویکرد توسعه محور سند نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران، ایدئولوژیک و دینی ، مذهبی بودن مفاهیم با جهت گیری فرهنگ اسلامی ایرانی است و در اسناد نظام آموزشی ترکیه مهم ترین افتراق در رویکرد توسعه محور رویکرد فلسفی با جهت گیری فرهنگ ملی بوده، همچنین به نظر می رسد؛ رویکرد سند آموزشی ترکیه به رویکردهای جهانی و نگاه اسناد ایرانی به تفکر ورویکردهای جهان اسلام، نزدیک تر بوده و نگاه جهانی و غربی کمتر مورد توجه بوده است. برخی عناصر مهم در رویکرد توسعه محور سند نظام آموزشی ترکیه، نظیر ترسیم الگوی توسعه مدرسه ای، الگوی فلسفی انسان محور، آماده سازی برای دنیای رقابتی، ارزش افزوده، ارزش های جهانی بیشتر با دیدگاه های غربی و مولفه ها و مفاهیم سند آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نظیر «حیات طیبه»، جامعه عدل مهدوی، بسیج، ارزش های معنوی و الهی، الگوی زندگی ائمه معصومین (ع)، رعایت موازین و معیار و چارچوب های قوانین اسلامی و همکاری با حوزه های علمیه و...با دیدگاه های جهان اسلام همخوانی دارد.

اسناد فرادستی, توسعه, رویکرد توسعه محور, سند ۲۰۲۳ آموزش ملی ترکیه, سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران