خیر النساء مقدسی
محمد جواد بحرینی

شرط عدم مسئولیت مدنی، یکی از نهادهای حقوقی است که صحت و اعتبار آن از دیرباز مورد گفت­وگو و مناقشه حقوق­دانان و قانون­گذاران بوده است. برخی شرط مزبور را مخالف نظم عمومی دانسته و به بطلان آن معتقد شده­اند، اما برخی دیگر، این شرط را مطابق قواعد عمومی قراردادها دانسته، به جواز و صحت آن استدلال کرده­اند. نگارنده در این نوشتار به بررسی شرط عدم مسئولیت مدنی قهری در کشور افغانستان می­پردازد. شرط برائت در حقوق افغانستان نیز سابقه دارد؛ زیرا منبع حقوق این کشور، فقه حنفی است و شرط برائت در فقه حنفی در برخی موارد از جمله در کتاب بیع و کتاب عاریه، نافذ شمرده شده است. برای مثال درمذهبحنفیه چنانچهپزشکمتخصصوحاذق،بهمداوایبیماریبهاذنبیماریاولیاو و یا در محدوده تخصص پزشکیش پرداختهواورادرمانکند، ولیبیماربراثرمداوایاوجانسپاردویااقدامپزشک، نتایجزیان­باریبرایبیمارداشتهباشد، پزشک مسئولشناختهنمی­شود. شرط عدم مسئولیت قهری در حقوق افغانستان، از جمله شروط صحیح بوده و تابع قواعد عمومی شروط است و با شروط دیگر فرقی ندارد.

شرط. مسئولیت. مسئولیت مدنی. قهری. عدم ضمان. برائت. حقوق