علی اسمعیلی - PhD Candidate for Social Development, Dept. of Social Studies, University of Applied Sciences & Technology, Shahr-e-Ziba Ave, ۴۳۴۰۰, Tehran, Iran
عبدالرحیم اسداللهی - استادیار گروه سلامت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
علیرضا محسنی تبریزی - استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران

این تحقیق در یک دوره ی یکساله در صدد بررسی تطبیقی شاخص های توسعه ی اجتماعی و مفهوم نوسازی در دو کلانشهر تبریز و باکو میباشد. چارچوب نظری این مطالعه نظریهی توسعه و نوسازی با تاکید بر نظریههای اجتماعی و فرهنگی نوسازی در دیدگاه مککللند، هیگن و راجرز است. روش این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی و جامعهی آماری تحقیق حاضر افراد بالای ۱۵ ساله دو شهر باکو در جمهوری آذربایجان و تبریز در ایران در سال ۱۳۹۴ بود که ۸۷۶ نفر با نمونهگیری سهمیهای انتخاب گردید. ابزار ۵۳ سوالی گردآوری اطلاعات محققساخته و درجهی اعتبار آن بالای ۸۰/۰ بدست آمد. نتایج نشاندهندهی تفاوت معنادار بین دو کلانشهر در تمام شاخصهای بررسی است. بیشترین متغیر اثرگذار بر شاخص نوسازی و توسعه در جامعهی شهری تبریز به ترتیب حس مالکیت بر فضای شهری و اعتماد و تعلق اجتماعی (با ضریب بتای ۷۶۹/۰ و ۸۴۳/۰) و در جامعهی باکو به ترتیب پایگاه اقتصادی اجتماعی و جنسیت (با ضریب بتای ۸۱۹/۰ و ۷۲۱/۰) است. عوامل فرهنگی و اجتماعی در هر جامعه با ارزشها و ایده آل های اجتماعی همراه است که اساس و بنیان توسعه را تشکیل می دهد. توسعهی اجتماعی و نوسازی میبایست جزو سیاستهای کلان سیاستگذاران توسعهی هر دو کلانشهر تبریز و باکو باشد. در پایان هفت راهکار توسعه ای نیز پیشنهاد گردید.

Comparing, Baku & Tabriz, Metropolitan Dwellers, modernity, Social Development