مجتبی سرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد تقی دستورانی - استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
آذر زرین - دانشگاه فردوسی مشهد

این مطالعه به بررسی اثر تغییر اقلیم بر وضعیت سیلاب حوضه آبخیز سد طرق با استفاده از ترکیب چهار مدل گردش کلی (GCM) از پروژه مقایسه مدل های جفت شده فاز ششم (CMIP۶) تحت سناریوهای SSP۱-۲.۶، SSP۳-۷.۰ و SSP۵-۸.۵ و مدل هیدرولوژیکی و نیمه توزیعی HEC-HMS برای دو دوره آینده ۲۰۴۰-۲۰۲۱ و ۲۰۶۰-۲۰۴۱ می پردازد. در ابتدا عملکرد مدل های گردش کلی در دوره تاریخی ۲۰۱۲-۱۹۹۳ با استفاده از داده های ایستگاهی به عنوان داده های مشاهداتی درستی سنجی گردید. در مرحله بعد به منظور کاهش عدم قطعیت مدل ها یک مدل همادی به وسیله یک روش وزن دهی ارائه گردید. به منظور واسنجی و اعتبارسنجی مدل هیدرولوژیکی نیز از شش واقعه سیلاب مستقل در ماه های مارس، آوریل و مه استفاده شد و چند سنجه آماری برای بررسی عملکرد مدل در شبیه سازی وقایع سیلاب به کارگرفته شد. نتایج مطالعه حاکی از افزایش میزان دبی اوج و حجم سیلاب در ماه مارس تحت تمامی سناریوها و در هر دو دوره می باشد. این موضوع در رابطه با ماه آوریل شامل کاهش دبی اوج و حجم سیلاب تحت سناریوی SSP۳-۷.۰ در هر دو دوره می باشد، درحالی که تحت سناریوی SSP۱-۲.۶ در دوره اول کاهش و در دوره دوم افزایش و تحت سناریوی SSP۵-۸.۵ در دوره اول افزایش و در دوره دوم کاهش دبی اوج و حجم سیلاب را تجربه کرده است. میزان دبی اوج و حجم سیلاب در ماه مه تحت دو سناریوی SSP۱-۲.۶ و SSP۳-۷.۰ در دوره اول افزایش پیدا کرده است، در حالی که تحت سناریوی SSP۵-۸.۵ در دوره اول و تحت تمامی سناریوها در دوره دوم کاهش پیدا کرده است.

تغییر اقلیم, CMIP۶, SSP scenarios, مدل سازی هیدرولوژیکی, حوضه آبخیز