علیرضا افضلیان - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشکده آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز
سید محسن سجادی - دانشگاه چمران
محمود شفاعی بجستان - استاد دانشکده اب و محیطزیست دانشگاه شهید چمران اهواز
جواد احدیان - دانشیار دانشکده آب و محیط زیست دانشگاه شهیدچمران اهواز

سرریزهای جانبی کاربرد وسیعی در شبکه های ابیاری و زهکشی، سدها و شبکه های آب و فاضلاب دارند. اهداف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیرارتفاع سرریز کلیدپیانویی جانبی ذوزنقه ای بر ضریب دبی آن و بررسی پروفیل های سطح آب در انتهای بالادست، پایین دست و در محدوده ی جانمایی سرریز است. بدین منظور ۴ سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای با ارتفاع ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ سانتیمتر، یک سرریز ذوزنقه ای با ارتفاع ۲۰ سانتیمتر و یک سرریز لبه تیز مستطیلی(مدل شاهد)، تحت اعداد فرود زیر بحرانی در محدوده ی ۰.۱۰ تا ۰.۷۴ آزمایش شدند. نتایج نشان میدهد استفاده از فرضیه دیمارچی برای برآورد ضریب دبی سرریزهای کلیدپیانویی ذوزنقه ای باید با احتیاط انجام شود. همچنین ظرفیت تخلیه ی سرریزهای کلیدپیانویی با افزایش ارتفاع به دلیل یکنواخت تر شدن سطح آب، کاهش تداخل تیغه های و کاهش ورتکس در دهانه های کلیدهای ورودی، افزایش می یابد. در مدل کلیدپیانویی با ارتفاع ۲۵، ۲۰، ۱۵ و ذوزنقه ای ساده ظرفیت تخلیه ی جریان به ترتیب ۲.۶۰، ۱.۹۲، ۱.۵۹ و ۱.۳۸ برابر بیشتر از مدل شاهد است. همچنین سطح آب در مقطع طولی Z*=۱ (روی تاج سرریز) و در انتهای بالادست سرریز به دلیل افزایش شتاب طولی جریان و متاثر شدن از مکش جریان توسط سرریز در این محدوده در تمام مدلهای آزمایشگاهی کاهش می یابد.

شبکه های آبیاری و زهکشی, فرضیه ی دی مارچی, ظرفیت تخلیه سرریزهای جانبی