علی رضا حسن اقلی - دانشیار، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
زهره حیدری زاد - فارغ التحصیل
محمود مشعل - دانشیار، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، تخصص: سازه های هیدرولیکی
مریم وراوی پور - دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

کاربرد انواع کودهای شیمیایی و آلی برای افزودن بر میزان تولید، امری متداول در کشاورزی است که میتواند منجر به ورود آلاینده هایی نظیر نیترات به محیط زیست شود. در این تحقیق، به بررسی فرآیند انتقال نیترات به اعماق مختلف خاک با کاربرد انواعی از کودهای رایج و مقایسه آن با کود اوره کندرها پرداخته شد. تعداد ۱۵ عدد ستون آب و خاک به ارتفاع ۱۵۰ و قطر ۱۰ سانتیمتر مورد استفاده قرار گرفت. از خاک با بافت لوم ماسه ای استفاده شد. پژوهش با بکارگیری طرح آماری فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی، با عوامل مورد بررسی شامل: نوع کود (بدون کاربرد کود یا شاهد، اوره پوشش دار، اوره، نیترات آمونیوم و کود مرغی)؛ عمق نمونه برداری از زهاب (۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ سانتیمتر)؛ نوبت آبیاری (۵ مرتبه) و زمان نمونه برداری در هر آبیاری (۵ نوبت، بر اساس حجم مشخصی از تخلیه آب خاک در یک پوروالیوم)، در سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس حکایت از آن داشت که اثرات نوع کود کاربردی، نوبت آبیاری و زمان نمونه برداری بر میزان نیترات نمونه های زهاب در سطح یک درصد معنی دار بود. میزان انتقال نیترات به عمق در کاربرد کود نیترات آمونیوم (با کمیت ۵۱.۶۷ میلیگرم بر لیتر) بیشترین، و در تیمار شاهد (با ۳۸.۳۹ میلیگرم بر لیتر) کمترین بود و کود اوره با ۴۸.۱۶، کود مرغی با ۴۰.۷ و اوره پوشش دار با ۳۹.۸۸ میلیگرم بر لیتر، در بین آن دو قرار گرفت و تفاوت آنها در سطح یک درصد معنی دار شد.

آبشویی , آلودگی نیتراتی , , زهکشی