سمانه شکی - کارشناس ارشد اقتصاد
حمید توفیقی - دکتری اقتصاد و استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرا

یکی از ویژگیهای کشورهای توسعه یافته وجود بازارها و نهادهای مالی کارآمد است که ضمن ایفای نقش مهم در اقتصاد این کشورها زمینهساز رشد اقتصادی و توسعهی این کشورها نیز هستند. از آنجا که ارزش بازار سهام تحت تأثیر عوامل مختلف به ویژه متغیرهای کلان اقتصادی قرار دارد پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطهی بین نوسانات نرخ ارز بازر موازی و بازار سهام ایران انجام و علاوه بر متغیر نوسانات نرخ ارز بازار موازی از متغیرهای قیمت نفت و شاخص قیمت مصرف کننده CPI به عنوان متغیر توضیحی استفاده شده است. در این پژوهش دادهها به صورت ماهانه برای دورهی زمانی فروردین 1377 لغایت اردیبهشت 1387 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند.جهت بررسی ایستایی سری زمانی از آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم استفاده شده است و نتایج این آزمون نشان داد که متغیر نرخ ارز و بازدهی بازار سهام در سطح و سایر متغیرها در تفاضل مرتبهی اول ایستا هستند. در این پژوهش نوسانات نرخ ارز بازار موازی با استفاده از مدل تعمیم یافتهی خودرگرسیون با واریانس شرطی ناهمسان GARCH برآورد شده و سپس با استفاده از روش همجمعی جوهانسون و مدل خودرگرسیون برداری با وقفه های توزیعی VAR و توابع واکنش آنی IRF و تجزیه واریانس VD روابط میان متغیرها تعیین شده است که نتایج این آزمون حاکی از وجود رابطه ی مثبت میان بازدهی بازار سهام با نرخ ارز بازار موازی و شاخص قیمت مصرف کننده و همچنین رابطه ی منفی میان قیمت نفت و بازدهی بازار سهام است.

بازدهی بازار سهام، نوسانات نرخ ارز بازار موازی، خود رگرسیون برداری با وقفه های توزیعی VAR ، مدل تعمیمیافتهی خودرگرسیون با واریانس شرطی ناهمسان GARCH