حسین سلطان زاده - استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فرناز چراغی فر - پژوهشگری دکتری، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
هادی قدوسی فر - استادیار، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

با بالا رفتن سن قدرت و توانایی سالمندان در شناخت فضاهای معماری و محوطههای داخلی یا بیرونی مربوط به آن کاهش مییابد و این نکته ازیک سو وابستگی آنان را به سایرین بیشتر میکند و اعتمادبهنفس آنان را کاهش میدهد و در مراحل بعدی ممکن است آنان قدرت راهیابی ومسیریابی را از دست بدهند. هدف از انجام این تحقیق این است که عوامل موثر در ادراک سالمندان از طریق بررسی نقشههای شناختی بررسیدر چارچوب مطالعات رفتار محیطی، پاسخهای رفتاری و شناختی سالمندان در آسایشگاه » روش چیدمان فضا « شود. این مقاله با استفاده ازسالمندان کهریزک موردبررسی قرار میدهد. این مطالعه پاسخهای رفتاری سازگار و ناسازگار را نسبت به پیکربندیهای فضایی در رابطه باسالمندان و محیط مسکونیشان را نشان میدهد. جامعه آماری شامل چهل و پنج سالمند مقیم آسایشگاه کهریزک میباشد که دارای تواناییشناختی و حرکتی هستند. در پژوهش حاضر، تطبیق نقش پیکرهبندی فضایی محیط و نقشههای شناختی حاصل از آن بر رفتارهای اجتماعپذیرسالمندان سنجیده شد. در این پژوهش از دو نوع تحلیل VGA و ISOVIST در چیدمان فضا استفاده شد . نتایج بیانگر آن بود که ارتباطمعناداری میان نتایج حاصل از چیدمان فضایی و نقشههای شناختی حاصل از ادراک فضای سالمندان وجود دارد، لذا میتوان توجه به برخیفضاهای خاص و یا نادیده گرفتن برخی فضاها در نقشههای شناختی به دلیل ویژگیها و ساختار کالبدی معماری مجموعه میباشد. بر این اساسپیشنهادهایی جهت ادراکپذیری فضا توسط سالمندان ارائه شد.

نقشه شناختی, سالمندان, فضای معماری, آسایشگاه سالمندان, چیدمان فضا