الناز اقلیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی سازه های آبی؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
غلامعباس بارانی - استاد بخش مهندسی عمران؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
کوروش قادری - استادیار بخش مهندسی آب دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

سرریز پلکانی و حوضچه آرامش از مهم ترین سازه های مستهلک­کننده انرژی محسوب می شوند. با این­که بخش قابل توجهی از انرژی جریان با این دو سازه مستهلک می شود انرژی باقی مانده در جریانورودی به پاشنه سرریز، قادر به تخریب احتمالی آن خواهد بود. در این پژوهش تاثیر شیب حوضچه آرامش بر آبشستگی پایین دست در حضور سرریز پلکانی به صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. آزمایش ها در آزمایشگاه سازه های هیدرولیکی دانشگاه شهید باهنر کرمان با شش دبی مختلف و پنج شیب کف حوضچه آرامش اجرا شد. پارامترهای مختلف از جمله حداکثر عمق آبشستگی (ds)، سرعت جریان، عمق آب در سراب و پایاب، عمق آب در انتهای حوضچه آرامش، فاصله وقوع حداکثر عمق آبشستگی و منطقه توسعه حفره آبشستگی تا حوضچه آرامش به­ترتیب (Lsو Lt). اندازه گیری شد. با مقایسه نتایج به دست آمده با آزمایش شاهد در حالت حوضچه آرامش با شیب کف ۰۲/ و ۰۲/۰-، متوسط عمق آبشستگی نسبی به­ترتیب ۴۷ درصد افزایش و ۲/۵۲ درصد کاهش یافته است.فاصله حداکثر عمق آبشستگی نسبی و فاصله انتهای منطقه توسعه حفره آبشستگی با افزایش عدد فرود ذره افزایش و با افزایش شیب کف حوضچه آرامش این مقدارها افزایش و با کاهش شیب کف حوضچه آرامش کاهش یافتند.

حداکثر عمق آبشستگی, حفره آبشستگی, سازه های مستهلک کننده انرژی