سعیده ملک زاده - کارشناس ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
علی آرمان - استادیار دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
آرش آذری - استادیار دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

روندیابی سیل در مقاطع مختلف رودخانه و کاربرد آن در طراحی سیستم های هشدار سیل و همچنین پیش­ بینی حجم سیلاب در مقاطع پایین­ دست رودخانه بااهمیت است. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه مدل ­های MIKE۱۱ و ماشین بردار پشتیبان (SVM) در روندیابی سیل در مقاطع پایین ­دست رودخانه است. در مطالعه حاضر ابتدا بر اساس اطلاعات فیزیکی و هیدرولیکی مسیر به روندیابی هیدرولیکی هیدروگراف سیل بین دو ایستگاه هیدرومتری هلیلان و تنگ سازبن در بازه­ای به طول ۶۷ کیلومتر از رودخانه سیمره واقع در استان ایلام پرداخته شد. برای این منظور، در این محدوده ۳۶۵ مقطع برای روندیابی در مدل Mike۱۱ در نظر گرفته شد. پس از آن از مدل SVM برای پیش ­بینی هیدروگراف سیل در خروجی بازه بر اساس اطلاعات هیدروگراف سیل ورودی به بازه استفاده شد. این دو مدل هریک با یک هیدروگراف سیل واسنجی و با دو هیدروگراف سیل صحت­ سنجی شدند. هیدروگراف سیل در بالادست با دوره بازگشت­ های مختلف به این دو مدل داده شد و مدل سیل را در مقاطع خروجی بازه با دوره بازگشت­ های مختلف پیش­ بینی کرد. مقایسه نتایج به دست آمده از دو مدل نشان داد که به ­طور کلی دقت روش Mike۱۱ نسبت به روش ماشین بردار پشتیبان بیشتر است. اگر معیار فقط پیش بینی دبی اوج در محدوده دبی­ های تاریخی باشد، مدل SVM تا حدودی نتیجه بهتری نسبت به مدل Mike۱۱ دارد. اما برای پیش­ بینی وقایع حدی با دوره برگشت­ های بیشتر از ده سال، دقت لازم را ندارد. با در نظر گرفتن شاخص های آماری RMSE و NRMSE و NASH که برای ارزیابی نتایج، به­ جای استفاده از دبی اوج، از تمام دبی های هیدروگراف استفاده می کند، مدل Mike۱۱ نتایج قابل قبول تری نسبت به مدل SVM به ­دست می­دهد. در پیش بینی هیدروگراف وقایع حدی با دوره برگشت­ های مختلف، مدل Mike۱۱ عملکرد بهتری نسبت به مدل SVM دارد.

رودخانه های سیلابی, روش های عددی, روندیابی سیلاب, مقاطع رودخانه ای, هوش مصنوعی