حسن مهرزاد
محمد سلیقه - عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران
مهری اکبری - عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران
زهرا حجازی زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران

پژوهش حاضر، به آشکارسازی فازهای تاثیرگذار شاخص نوسان شبه دوسالانه بر افزایش تعداد روزهای بارش سنگین در نیمه جنوبی ایران در فصل سرد پرداخته است. برای این منظور، داده های QBO از ایستگاه سنگاپور در تراز ۳۰ هکتوپاسکال از پایگاه داده IGRA و داده های بارش نیز به صورت روزانه برای ۸۹ ایستگاه نیمه جنوبی، با مقیاس زمانی روزانه در شش ماه سرد ( ژانویه ۱۹۸۵ تا آوریل ۲۰۱۸) با توجه به صدک ۸۰ (بارش سنگین) هرماه، اتخاذ شد. بر اساس داده های اخذشده، با تقسیم مقادیر QBO به ۶ فاز (سه فاز مثبت ضعیف، متوسط و شدید (۱+تا ۳+) و سه فاز منفی ضعیف، متوسط و شدید (۱- تا ۳-)) و محاسبه تعداد روزهای بارش سنگین در هرکدام ازفازها، یک پایگاه داده برای هرکدام از ماه ها، تهیه و مشخص شد که برای هرماه و در هر ایستگاه، کدام فاز QBO، تعداد روزهای با بارش سنگین بیشتری داشته است. سپس با استفاده از روش درون یابی IDW، نقشه های پهنه بندی فازهای تاثیرگذار در افزایش تعداد روزهای بارش سنگین برای هرکدام از ۶ ماه و همچنین برای ۶ ماه سرد به طورکلی، ترسیم گردید. بر اساس نتایج حاصله، در ماههای نوامبر تا ژانویه، فازهای منفی ضعیف تا متوسط و در سه ماه بعدی یعنی ماههای فوریه تا آوریل، فازهای مثبت ضعیف بیشتر توانسته اند در افزایش تعداد روزهای بارش نقش داشته باشند. در برآورد کلی از تعداد روزهای بارش سنگین و ارتباط آن با فازهای QBO، نیز بیشترین تعداد روزهای با بارش سنگین در اکثر ایستگاهها در فاز مثبت ضعیف (۱+) رخ داده است.

نوسان شبه دوسالانه (QBO), بارش سنگین, پیوند از دور, درون یابی, روش IDW