مهتاب گرگین کرجی
پرویز کرمی
مریم شکری
نصرت اله صفاییان

بسیاری از پرسش ها درباره تنوع و غنای گونه ای بی پاسخ مانده است. از آنجا که حراست از فرایندهای اکوسیستم و عملکردهای منتج از آن به درک اتفاقاتی که در اکوسیستم ها جریان می یابد، دارد؛ در این تحقیق در بخشی از علفزارهای سارال کردستان در دو بخش با شدت چرای متوسط (رویشگاه یک) و شدت چرای سنگین(رویشگاه دو) به بررسی رابطه غنای گونه ای با تولید و همچنین مدل کوهان شکل بین غنای گونه ای و تولید پرداخته شده است. در دو رویشگاه مجموعا ۲۰۹ پلات به روش تصادفی نظام مند نمونه برداری شد. از آنالیز رگرسیون برای بررسی همبستگی بین غنای گونه ای و تولید استفاده شد. نتایج نشان داد که در رویشگاه نوعی غنای گونه ای فقط با تولید کل رویشگاه، همبستگی معنی دار خطی و درجه دو داشت( ۰۵/۰p< ). بین غنای گونه ای و تولید علف گندمیان رویشگاه دو و کل منطقه رابطه معنی داری وجود نداشت ( ۰۵/۰p> ). غنای گونه ای با تولید پهن برگان علفی و تولید کل رویشگاه دو و همچنین غنای گونه ای با تولید پهن برگان علفی و تولید کل منطقه، رابطه خطی مثبت و درجه دو معنی داری داشت ( ۰۰۰/۰=p ). در بررسی همبستگی ها، هیچ گونه رابطه خطی منفی مشاهده نشد. همبستگی نزدیک به شکل کوهان مانند برای رابطه غنای گونه ای با تولید پهن برگان علفی (فرم رویشی غالب) رویشگاه دو و تولید کل منطقه تشخیص داده شد؛ که مبین آن است که غنای گونه ای وقتی در بالاترین مقدار خود قرار می گیرد که تولید از مقادیر کم به طرف مقادیر بالاتر افزایش پیدا کند. بنابراین تحت چرای متوسط با تولید بهینه، ضمن بهره برداری معقولانه، تنوع و غنای گونه ای نیز حفظ خواهد شد؛ و این موضوع می باید در راهبرد مدیریت علفزارها لحاظ شود.